O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti texnologiya fakulteti
Download 0.79 Mb. Pdf ko'rish
|
natriy gidroksid olishning elektrokimyoviy usullari bilan olish texnologiyasini ishlab chiqish.
|
8 - rasm. Glenor tipidagi bipolyar elektrolizyorni umumiy kо„rinishi Bu elektrolizyorga kam ishdan chiqadigan, maxsus qoplamali titan anod о„rnatilgan. Elektrolizyorlarning tashqi о„lchamlari boshqa kо„pgina zavodlardagi BGK-17/25 tipidagi grafit
anodli qurilmalar kabidek. Keyingi
paytlarda elektrolizyorlarni sо„ngi model BGK-50/25 bilan almashtirish natijasida xlor va KON olish texnologiyasining ish quvvati oshirildi.
BGK-100 elektrolizyorlari ishlab chiqarish quvvati yiliga 200-300 ming tonna bо„lgan yirik korxonalarda о„rnatiladi. BGK-50/25 va BGK -100 elektrolizyorlarini asosiy texnik-iqtisodiy kо„rsatkichlari quyidagilar: yuklanish mos ravishda 50 va 100 kV; xlor bо„yicha ish unumdorligi 1,522 va 3,044; ishqor bо„yicha 1,72 va 3,44;
20
vodorod bо„yicha 0,075 va 0,09 t/sutka; о„rtacha kuchlanish 3,4 va 3,45 V; 1 t xlor ishlab chiqarish uchun sarflanadigan doimiy tok miqdori 2680-2720 kVt ·soat; 1 t ishqor uchun 2380 va 2380 kVt ·soat; elektrolizyordagi ishchi haroratlar bir xil 90-95 0 S va tok bо„yicha 96% ni tashkil etadi. Elektrolizyorga berilayotgan namakop oldindan soda-kaustik usul bilan Sa +2 va Mg
+2 ionlaridan tozalangan bо„lishi kerak.
XB1-50 va XB1-75 bipolyar elektrolizyorlar asbest diafragma va kam ishdan chiqadigan titan anodlardan tashkil topgan. Ular katta miqdorda xlor ishlab chiqarish uchun muljallangan. Bipolyar elektrolizyorlarning yutuq tomoni monopolyar elektrolizyorlarga qaraganda katta quvvatli bо„lib, yacheykalarga tok tо„g„ri taqsimlanadi.
XB1-50 va XB1-75 bipolyar elektrolizyorlarning texnik-iqtisodiy kо„rsatkichlari mos ravishda: yacheykalardagi tok 50 va 75 kA; yacheykalar soni 8 va 12; bitta yacheykadagi kuchlanish 3,95 va 3,55 V; tok zichligi (anod) 1580 va 1580 A/m 2 ;
27,39; NaON bо„yicha 13,76 va 30,96; vodorod bо„yicha 0,36 va 0,81; 1 t xlor uchun elektroenergiyaning nisbiy sarflanishi (kVt·soat) 2800 va 2800; 1 t NaON uchun 2480 va 2480. Bipolyar elektrolizyorlar nisbatan toza mahsulotlar olish imkoniyatini beradi: xlorgaz 07-99% (hajm bо„yicha), ishqor konsentratsiyali 120-140 g/l.
Bipolyar elektrolizyorning ish jarayoniga namakopning sifati faol ta‟sir etadi. Shuning uchun ham reglament bо„yicha uni tozalashda chetga chiqishga yо„l qо„yilmaydi.
BGK-R-101-N simob katodli elektrolizyor (9-rasm) konsentratsiyasi 760 g/l gacha bо„lgan toza kaustik soda olish imkoniyatini beradi. |
