|
Cho‘kindi jinslarning sementi. Donalar va sement orasidagi munosabatlar
ham, sementning o‘zi ham bir qator teksturalarning vujudga kelishiga sabab
bo‘ladi. Donalar va sement orasidagi nisbatga qarab quyidagi asosiy sementatsiya
turlari ajratiladi (Shvetsov, 1958): bazal, tutashish yoki kontaktli, g‘ovakli sement,
to‘ldiruvchi sement va korrozion sement.
Tarkibi bo‘yicha sement karbonatli, sulfatli, kremniyli, temirli va gilli
bo‘ladi.
Cho‘kindi jinslarning turlari
Alyumosilikatli (bo‘lakli) cho‘kindi jinslar. Alyumosilikatli jinslar
bo‘shoq yoki semetlangan bo‘lishi mumkin.
Bo‘shoq
jinslarga
dumaloqlangan
yoki
qirrali
bo‘laklarning
to‘planishidan hosil bo‘lgan turlari kiradi.
Sementlangan bo‘lakli jinslar bo‘shoq jinslarning turli kimyoviy
moddalar yordamida birikishi tufayli hosil bo‘ladi. Kremnezyomli sement
(ikkilamchi kvars, opal, xalsedon) eng mustahkam, temirli sement (limonit)
mustahkam, karbonatli (kalsit) va sulfatli (gips) mustahkamligi past va gilli
sement nomustahkam bo‘ladi.
Alyumosilikatli jinslarga xarsang va g‘o‘lakli konglomeratlar,
brekchiyalar, gravelitlar, qumtoshlar va alevrolitlar kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
