O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov

 
4.4. Buxgalteriya hisobini tashkil etishga quyiladigan talablar 
 
Qishloq xo‘jalik korxonalarida buxgalteriya hisobi oldiga quyilgan 
vazifalar faqat u to‘g‘ri va oqilona tashkil etilganidagina muvaffaqiyatli 

---

 
 
131
hal etilishi mumkin. Buxgalteriya hisobini tashkil etishda yo‘l quyilay-
otgan xato-kamchiliklar butun hisob siyosatining, xususan, hisob ish-
larining orqada qolishi, hisobotlarni va boshqa axborotlarni taqdim et-
ishda kechikishlarga olib keladi. Buxgalteriya hisobi va iqtisodga oid 
axborotlarning vujudga kelishi hamda undan foydalanish vaqti 
o‘rtasidagi katta uzilishlar korxona faoliyatining samaradorligini 
oshirishga to‘sqinlik qiladi. Buxgalteriya hisobini tashkil etishdagi kam-
chiliklar uning chigallashuviga, tovar-moddiy boyliklarning talon-taroj 
bo‘lishi va boshqa suiste’molliklar, ma’muriy – boshqaruv xarajatlarin-
ing ko‘payishiga olib keladi.  
Buxgalteriya hisobini tashkil etish deganda korxonaning moliya-
xo‘jalik faoliyati to‘g‘risida ishonchli va o‘z vaqtida axborotlar olish 
hamda ishlab chiqarish resurslari va tayyor mahsulotlardan foydalanish 
ustidan nazoratni amalga oshirish maqsadida-hisob jarayonining shart-
sharoitlar tizimi va ular elementlarining tuzilishi tushuniladi. 
Buxgalteriya hisobini tashkil etish tizimining asosiy elementlari 
dastlabki hisob va hujjatlar aylanishi, inventarizatsiya, hisob-kitob ish-
larining tashkiliy shakllari, hisobotlarning hajmi va mazmuni hamda hi-
sob siyosatidan iborat bo‘lishi lozim (4.3 – rasm).