O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi r. D. Do‘smuratov
Daromadlar va xarajatlar hamda yakuniy moliyaviy nati-
Download 1.64 Mb. Pdf ko'rish
|
qishloq xojaligida buxgalteriya hisobi va statistika asoslari
|
7.11. Daromadlar va xarajatlar hamda yakuniy moliyaviy nati-
jalarni aniqlash hisobiga doir muomalalarni hisob registrlarida aks ettirish Buxgalteriya hisobi jurnal-order shaklida yuritilganda 9000-«Aso- siy (operatsion) faoliyatning daromadlarini hisobga oluvchi schotlar» (9010-9050), 9100-«Sotilgan mahsulot (ish, xizmat)larning tannarxini hisobga oluvchi schotlar» (9110-9150), 9200-«Asosiy vositalar va boshqa aktivlarning chiqib ketishini hisobga oluvchi schotlar» (9210, 9220) schotlar bo‘yicha analitik hisob quyidagi registrlarda yuritiladi: 62-ASK - Qishloq xo‘jalik korxonalarining mahsulot, Material, ish va xizmatlari realizatsiya sini hisobga olish qaydnomasi; 63-ASK – Tayyor mahsulotlar realizatsiyasiga oid hujjatlar reestri, 64-ASK – tovar-material qiymatliklar, ish va xizmatlar realizatsi- yasiga oid hujjatlar reestri. Mahsulot sotish, bajarilgan ish va xizmatlarga oid barcha dastlabki hujjatlar ma’lumotlarning xususiyatiga qarab tegishli registrlarida aks ettirilib boriladi. Masalan, sotish uchun jo‘natilgan barcha qishloq xo‘jalik mahsulotlari bo‘yicha tuzilgan tovar-transport nakladnoylari va boshqa hujjatlar xo‘jalik bo‘linmalarida realizatsiya qilinadigan mahsulotning har bir turi bo‘yicha oylik qilib ochilsa, buxgalteriyada yig‘ma shaklda har yilga ochilib, unda quyidagi ma’lumotlar xronologik tartibida aks ettiriladi: mahsulot sotuvchi bo‘linma, tayyorlov tashkiloti, xaridor va to‘lovchining nomi, mahsulot sifati, «jo‘natildi» degan bo‘limda sotilgan mahsulotning qiymati, xaridorlar tomonidan to‘lanmaydigan relizatsiyaga doir xarajatlar summasi va korrespondensi- yalanuvchi schotlar ko‘rsatiladi.«Qabul qilindi» bo‘limida qabul kvitan- siyasi yoki reestr, tayyorlov tashkiloti (yuk qabul qiluvchi) ning boshqa hujjatlarining raqami, qabul qilingan mahsulot miqdori, mahsulot uchun to‘lanishi zarur bo‘lgan summa, qo‘shimcha to‘lanadigan summa va kor- respondensiyalanuvchi schotlar ko‘rsatiladi. Ushbu reestr ilova qilinadi- gan dastlabki hujjatlar bilan birga belgilangan muddatda xo‘jalikning markaziy buxgalteriyasiga topshiriladi. Bu yerda bankdan olingan ko‘chirma va unga ilova qilingan hujjatlarga, shuningdek, kassa hujjat- lariga asosan har bir nakladnoy yoki boshqa ilova hujjatlarining puli 272 to‘langanligi tekshiriladi va «to‘langanligi to‘g‘risida belgi» degan bo‘limining tegishli grafasiga ma’lumotlar yoziladi: sotilgan mahsulot uchun pul tushgan kun, summasi va pul tushgan schotning raqami (5010, 5110, 5210, 6810 va b.). Oy oxirida 63-ASK reestrning summa ko‘rsatkichlari oy bo‘yicha va yil boshidan jamlanib, «jo‘natildi» va «qabul qilindi» degan bo‘limlaridagi schotlar bo‘yicha guruhlanib 62-ASK qaydnomaga o‘tkaziladi. Boshqa tovar-Material qiymatliklar, chetga bajarilgan ish va xiz- matlar 64-ASK reestrda oy davomida hisobga olib boriladi. Bu reestr bir yilga ochilib, unda xo‘jalik bo‘linmalari (oila pudrati, ijarachi, markaziy ombor, ustaxona, avtopark va b.), buyurtmachi, oluvchi, to‘lovchi, o‘lchov birligi ko‘rsatiladi. «9120, 9220-schotlar debetiga quyidagi schotlar kreditidan» degan bo‘limining tegishli grafalarida jo‘natilgan tovar-Material qiymatliklar (qishloq xo‘jalik mahsulotidan tashqari) yoki bajarilgan ish va xizmat- larning sanasi, hujjat raqami, miqdori (hajmi), qiymati, korrespondensi- yalanuvchi schotlar bo‘yicha aks ettiriladi. «To‘lovga qabul qilindi» (9020, 9030 schotlar kreditidan boshqa schotlar (4010, 5010 va b.) debetiga) bo‘limida sotilgan Material qiy- matliklar, bajarilgan ish va xizmatlarning miqdori(hajmi)ni tasdiqlovchi hujjatlar sanasi, raqami, shuningdek korrespondensiyalanuvchi schot ko‘rsatiladi. «To‘langanlik to‘g‘risida belgi» bo‘limida sotilgan tovar-matierial qiymatliklar, bajarilgan ish va xizmatlar uchun olingan summa, sanasi va korrespondensiyalanuvchi schotlar bo‘yicha hisobga olinadi. Bu bo‘limdagi yozuvlar 4010-«Xaridorlar va buyurtmachilardan olinadigan schotlar» schotining krediti bilan korrespondensiyalanuvchi (5010, 5110, 5210, 6810) schotlar bo‘yicha bo‘ladigan muomalalar aks ettiriladi. Oy oxirida 64-ASK reestrdagi jamlangan miqdor va summa ko‘rsatkichlari 62-ASK qaydnomaga o‘tkaziladi. 273 63-Ask shakl Q/x korxonasi «Qangli» agrofirmasi 2011 yil martoyi uchun Tayyor mahsulotlarni realizatsiya qilish hujjatlari reestri №__ Mahsulot (hayvon, parranda) turi _____________, o‘lchov biriligi ________, sotish turi ________ Mah- sulot navi sifati Jo‘natildi.(9110-schot debetiga schotlar kreditidan) To‘lashga qabul qilindi (9010 schot kreditidan 4010,9050 - schotlar debetiga) Xaridor to- monidan pul to‘langanligi to‘g‘risida belgi (4010- schot kredit 5110-schot debet) Hujjat (yuk xati, reestr va b.) miq- dori (mas- sa) Mah- sulot qiy- mati reja tan- narx, so‘m Hujjat (kvitansiya, reestr va b.) Miqdori Summa sa- na sum ma Korr- es- plon- den- siya- la- nuv- chi schot bo‘- lin- ma Xa- ri- dor, bu- yurt- ma- chi S a n a va h.k. Bosh- qa xara- jat- lar Korr. schot Sa - na № na- tu- ra- da, kg Hi- sob- ga o‘t- gan mas- sasi, realizat- siya shart- noma bahosi, so‘m qo‘s- him- cha, usta- ma,cheg ir-ma va h.k Korr schot 274 kg №9 050 № 1 «Qi bra y sut» AJ 1 s. 01. 03 01 2200 620 - - - 2810 01.03. 01 2200 2200 666 - - - 4010 05.0 3. 666 5110 №1 --//- - 1 n. 02. 03 02 2300 645 - - - 2810 02.03 02 2300 2310 693 - - - 4010 07.0 3 693 5110 №1 --//- - 1 n. 03. 03 03 2300 645 - - - 2810 03.03 03 2300 2320 696 - - - 4010 08.0 3 696 5110 №1 --//- - 1 n. 04. 03 04 2300 645 - - - 2810 04.03 04 2300 2320 696 - - - 4010 09.0 3 696 5110 №1 --//- - 1 n. 05. 03 05 2400 670 - - - 2810 05.03 05 2400 2420 726 - - - 4010 10.0 3 726 5110 №1 --//- - 1 n. 06. 03 06 2400 670 - - - 2810 06.03 06 2400 2420 726 - - - 4010 11.0 3 726 5110 №1 --//- - 1 n. 07. 03 07 2400 670 - - - 2810 07.03 07 2400 2420 726 - - - 4010 12.0 3 726 5110 №1 --//- - 1 n. 08. 03 08 2300 645 - - - 2810 08.03 08 2300 2315 694 - - - 4010 13.0 3 694 5110 Jami - - 665 00 186 20 - - - 2810 - - 66500 67000 20100 - - - 4010 - 20 10 0 511 0 275 64-ASK shakl Q/x korxonasi «Qangli»agrofirmasi . Tovarni sotishga doir hujjatlari reestri №_1__ 2011 yil mart uchun Realizatsiya turi ____shartnoma №4, 4.01.2011_________________________ Jo‘natilgan, bajarilgan (9120-schot debetiga 2910, 2920 va b schotlar kreditidan) To‘lashga qabul qilindi (9020-schot kreditidan 4010- schot debetiga To‘langanligi haqida (4010-schot kreditidan schotlar debetiga Hujjat Bo‘lin ma Xaridor, buyurtma- chi, to‘lovchi Material qiymat- liklar. Bajarilgan ish va xiz- matlarning nomi O‘l- chov birligi Sana № Miq- dori, massa, hajm) Qiy- mati Korr yu schot Huj- jat Miq- dori (ha- jm) sum- ma sa- na Sum- ma Korres- ponden- siyala- nuvchi schot Avtotra sport Go‘sht kombinati Qoramol- larni tashish - 29.03 110 - 4500 2910 schot - 4100 - - - va h.k. 276 №62-ASK shakl (Q/x korxonalari uchun) «Qangli»agrofirmasi 2011 yil uchun mahsulot, Material, ish va xizmatlar realizatsiyasi hisobi qaydnomasi realizatsiya turi. Material qiymatliklar guruhi _________________________________ Registr yoki boshqa hujjat Jo‘natildi, bajarildi (№___schot debetidan schotlar kreditiga) To‘lashga qabul qilndi (№__-schot kreditidan _______-schotlar debetiga №2800- «Tayyor mahsulotlar» №____-«____» Miqdori Yozuv- lar raqa-mi Bo‘- linma Sana № Mahsulotl ar, hayvonlar va parran- dalar, Ma- teriallar, ish va xiz- matlar nomlari Sor- ti, sifa- ti O‘l- chov bir- ligi Miq- dori (mas- sa, hajm) qiy- mati va h.k. Debet bo‘yi- cha jami Reestr raqa- mi, kvi- tan- siya va b. hu- jjatlar Natu- rada Hiso b miq- dori qiy- mati va h.k. Kre- dit bo‘yi- cha jami A B V G D e J 1 2 3…8 9 10 11 12 13 14..17 18 1 №1 ferma mart 17 Sut 1 s. kg 66500 18620 - 18620 01-31 66500 67000 20100 - 20100 va h.k. 277 11-ASK shakl Korxona ________________ ______ yil «______» uchun №_________, va buyurtmachilar schotlari krediti bo‘yicha Download 1.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|