Biz ko‘rib chiqqan oldingi misolda xo‘jalik muomalasi ikkita
schotda, ya’ni bir schotning debetida ikkinchi schotning kreditida aks et-
tirilgan edi. Buxgalteriya hisobida xo‘jalik muomalasini schotlarga bun-
day aks ettirishga oddiy yozuv deyiladi. Ayrim xo‘jalik muomalalari xu-
susiyatiga ko‘ra bir schotning debetida va bir necha schotning kreditida
yoki aksincha aks ettiriladi. Bunday buxgalteriya yozuvini buxgalteriya
hisobida murakkab yozuv deyiladi (2.5-rasm).
Misol tariqasida quyidagi xo‘jalik muomalasini ko‘rib chiqamiz.
Shirkat xo‘jaligi omboriga mol yetkazib beruvchilardan 30000 so‘mlik
yoqilgi va 40000 so‘mlik ehtiyot qismlar olindi. Bu xo‘jalik muomalasi
quyidagi schotlar korrespodensiyasi orqali aks ettiramiz:
Debet «Yoqilg‘ilar» schoti 30000 so‘m.
Debet «Ehtiyot qismlar» schoti 40000 so‘m.
Kredit «Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan
schotlar» schoti70000 so‘m.
BUXGALTERIYA YOZUVINI TUZISHDA:
Xo‘jalik muomalasi
qanday ikkita o‘zgarish
(hodisa) dan iborat
ekanligini aniqlanadi
Xo‘jalik muomalasi:
mablag`lar (balans
aktivi) yoki uning
manbalari (balans
passivi)ni tavsiflashi
aniqlanadi
Schotlar rejasiga
muvofiq qaysi schot
debetlanishi
yoki qaysi schot
kreditlanishi (aktiv yoki
passiv) aniqlanadi
55
Ushbu xo‘jalik muomalasini schotlarga yozamiz:
«Mol yetkazib beruvchi va
pudratchilarga to‘lanadigan schotlar» «Yoqilg‘ilar»
schoti
Dt Kt
