O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti maktabgacha ta’lim fakulteti

2-savol. Detallami parchinlash yordamida biriktirish haqida tushuncha berish.
2-ilova
Parchinli birikmalar yuzi yassi boigan bir-birining sirtini yopgan detallami biriktirish uchun ishlatiladi. Parchinlash asosan aviatsiya, kemasozlik, ko‘prik qurilishida va boshqa sohalarda keng qoilaniladi. Uni tunukalami biriktirish uchun ham ishlatsa boiadi. Parchinlar uchi har xil shakldagi sterjen ko‘rinishida boiadi (27-rasm). Ular shtam­povka yoii bilan egiluvchan metalldan (yumshoq poiat, mis, allumi- niy) tayyorlanadi.


28-rasm. Parchin mixlar turlari: a) yarim yumaloq kallakli; b) yashirin kallakli; c) yarim yashirin kallakli; d) yassi kallakli; e) konussimon kallakli; 1 - parchin mix steijeni; 2 - yuqori kallak; 3 - yopish kallagi

29-rasin. Parchinli ulanish jarayonining ketma-ketligi

Tunukadan tayyorlangan detallami parchinlash uchun bolg‘a, bo- rodok, natyajka, objimka va podderjkalar ishlatiladi (29-rasm.)
Parchinlash uchun detal yog‘och bmsiga o‘matilib, diametri shun- day boiishi kerakki, unga parchin sterjenni bemalol, zich kirishi ke­rak.
Teshik ochilgandan keyin unga parchin o‘tqaziladi va uchi past tomonidan tiraladi (29-rasm, b). Bolg'a bilan urib detallami bir-biriga tortuvchi yordamida qisiladi (29-rasm, d). Sterjenning chiqib qolgan joylari bolg‘a bilan urib chiqqan joylarini yalpaytiriladi. Asta-sekin zarblar qattiqlashtiriladi (29-rasm, e) va objimka yordamida kerakli shaklga kelitiriladi (29-rasm, f).
Mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   Metallarni biriktirish deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Harakatsiz biriktirish bilan yarim harakatchan biriktirishning farqi nimada?
   

Uyga vazifa
Metall buyumlarda biriktirish turlari mavzusini o‘qib tayyorlanib kelish.

7-mavzu