O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti maktabgacha ta’lim fakulteti

2-savol. Rejalash haqida tushuncha berish.
2-ilova
Tayyorlanadigan buyumning sifati rejalashning aniq bajarilishiga bog‘liq bo‘ladi. Shuning uchun rejalashda juda hushyor bolish zarur. Rejalashni dastgoh ustida yoki stolda qalam, chizg‘ich, go‘niya bilan bajariladi. Rejalashda quyidagi tartibga rioya qilish shart.
Avval zagotovkaning tekis tomoni tanlanadi yoki tayyorlanadi va undan boshlab barcha o‘lchamlar hamda chiziqlar belgilanadi. Ana shu tomonni baza tomon deyiladi. Yog‘ochni tejamli sarflash uchun maz- kur zagotovkadan ancha miqdorda detallar yasash mumkinligini ishlov berish uchun tegishli qo‘yimlami nazarda tutgan holda aniq hisoblab chiqish lozim. Zagotovkani ishlov bilan tayyor detal oichamiga kelti- rish uchun yog‘ochning ma’lum qatlami kesuvchi asbob yordamida olib tashlanadi. Ana shu qatlamni qo‘yim deyiladi.
Zagotovkaga to‘g‘ri chiziq o‘tkazish uchun awal baza tomondan chizgich bilan tegishli oraliq olchanadi va 2-3 belgi qo‘yilgan (41- rasm). Keyin chizglchni shu belgilar ustiga qo‘yib va chap qol bilan bosib turib qalamda kontur chizigl chiziladi. Burchaklik yordami­da chiziqlar o‘tkazish uchun esa uning asosini zagotovkaning baza qirrasiga qo‘yiladi va o‘ng qol bilan qalamni o‘ng tomonga biroz og‘dirib chiziladi (41-rasm).
Yog'ochni olchash va rejalash asboblariga chizglchlar, metr, ru­letmetr, go‘niyalar, xatkash transporti va olchov andozalari kiradi.
Chizglchlar yog‘och, metall, plastmassa yoki boshqa materiallar- dan bir necha santimetrdan bir metrgacha uzunlikda millimetrlarga bolingan holda tayyorlanadi. Ular millimetrgacha aniqlikda olchash, kerakli to‘g‘ri chiziqlar chizish va yog‘och qirralarining to‘g‘ri chiziq shaklida ekanligini tekshirish uchun ishlatiladi.
Uzunligi bir metr chiziqlami metr deb ataladi. Ruletmetr uni olib yurish va saqlash qulay boiishi uchun o‘rama shaklida yasaladi.
Mustahkamlash uchun savollar:

1.