Vizual materiallar
1-savol. Iskanalar va ularning turlari haqida ma’lumot berish.
1-ilova
Duradgorlik iskanalari vazifasiga ko‘ra yo‘nuvchi, o‘yuvchi va nov iskanalarga bo‘linadi (55-rasm, a, b, c).
Yo‘nuvchi iskanalar yordamida yo‘nish yo‘li bilan taxtalaming chetlariga faska chiqariladi, timoqlar rostlanadi, teshik, uyalar yo‘nib kengaytiriladi. Shuningdek, yumshoq va yupqa taxtalar o‘yib teshiladi.
Qalin va qattiq yog‘ochlami o‘yish-teshish ishlari hamma vaqt o‘yuvchi iskanalar yordamida bajariladi.
Yo‘nuvchi iskanalar yupqa, o‘yuvchi iskanalar qalin boiadi. Bundan qat’i nazar ularning eni turli olchamda tayyorlanadi.
Iskanalar bir tomondan charxlanadi. Yo‘nuvchi iskanalaming o‘tkirlik (charxlash) burchagi 18-35°, o‘yuvchi iskanalaming o‘tkirlik burchagi 25-35° atrofida boiadi.
Iskanalaming dastalari zarang, qora qayin, qayrag‘och, yong‘oq kabi pishiq yog‘ochlardan tayyorlanib, uchiga metall halqa kiydiriladi.
Iskanalaming dastalarini tayyorlashda plastmassadan ham foydalaniladi. Iskana bilan ishlaganda dastgohni shikastlamasligi uchun ishlanayotgan buyumning ostiga ehtiyot taxtasi qo‘yib ishlanadi.
2-savol. Bolta haqida tushuncha berish.
2-ilova
Bolta (56-rasm) bilan yog‘och chopiladi, unda teshiklar, ariqchalar ochiladi va yog‘och konstruksiyalaming ayrim detallari moslanadi. Bolta bilan yog‘ochni yorish, chopish va yo‘nish mumkin.
Yo‘nish deganda yog‘ochdan payraxa ajratish tushuniladi. Yog‘och yo‘nilganda undan payraxa ko'rinishidagi yupqa tarasha olinadi.
56-rasm. Bolta tig‘ining dastaga nisbatan joylashuvi: a) to‘g‘ri burchak ostida (o‘tin yorish uchun); b) o‘tkir burchak ostida (shox-shabbalami chopish uchun; d) o‘tmas burchak ostida (daraxtni biroz chopib qo‘yish uchun)
Bolta bilan yo‘goch tolalariga ko‘ndalang urib, uni bo‘lib tushi- rilsa, bu jarayon chopish deyiladi. Chopishda bolta bilan tolalarga ko‘ndalang yo‘nalishda zarb beriladi va ular kesiladi. Xodalarga odat- da bir, ikki, uch, to‘rt qirrali va dumaloq bo‘ladigan qilib ishlov beriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
