O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Nazorat savollari 
1. 
Xom ashyolarni dorivormahsulotlarnitavar holatiga
2. 
keltirish usuli
3. 
Dorivor o‗simliklarni sifatiga qo‗yiladigan talablar.
4. 
Dorivor o‗simlik xom-ashyosidan taxlil uchun namuna olish usuli.

---

76 
5. 
YAroqsiz deb topilgan dorivor xom-ashyo mahsulotlar. 
6. 
Tovarshunos analizi
7. 
O‗rtacha namuna olish 
 
16-MAVZU. OPTIK, YORDAMCHI ASBOBLAR VA PREPARATLAR
HAMDA ULARNING AHAMIYATI 
 
Reja 
1. 
Optik, yordamchi asboblar
2. 
Preparatlar tayyorlash usullari
3. 
Optik priborlarning ahamiyati 
 
Tayanch iboralar: lupa, turli mikroskoplar (biologik, tavarshunoslik, 
fitoximik, lyuminissent va boshqa tahlilda), yorituvchi asbob, ob‟ektiv va okulyar 
mikrometrlari, rasm chizadian apparat-RA-5, mikrotom va boshqalar. 
 
Optik, yordamchi asboblar. Ba‘zan dorivor o‗simliklarni xom-ashyo 
mahsulotlari turli xil rangda va turli xil o‗lchamlarda tayyorlanishi mumkin. Bu 
holatlarni oddiy ko‗z bilan chamalab aniqlash bir qancha mushkilliklarga va xulosa 
chiqarish esa ko‗pincha noaniqlikka olib keladi. SHuning uchun dorivor o‗simlik 
xom ashyo mahsulotlarini makro (morfologik) va mikro (anatomik) tahlil qilishda 
quyidagi optik va yordamchi asboblardan (lupa, turli mikroskoplar (biologik, 
tavarshunoslik, fitoximik, lyuminissent va boshqa tahlilda), yorituvchi asbob, 
ob‟ektiv va okulyar mikrometrlari, rasm chizadian apparat-RA-5, mikrotom va 
boshqalar) foydalanishni taqozo etadi.
Lupadan asosan dorivor o‗simlik mahsulotlarini morfologik (tashqidan 
ko‗rinishini) tahlil qilishda foydalaniladi. Uning yordamida mahsulotlarda tuklar, 
efir 
moyli 
bezlar 
bor-yo‗qligi 
aniqlanadi 
hamda 
mayda 
mahsulotlar 
(soyabonguldoshlar mevasi, mayda gullar va boshqalar) ko‗riladi. 
Oddiy lupalardan tashqari binokulyar mikroskopdan ham shu maqsadda 
foydalaniladi.