O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus Ta'lim Vazirligi Toshkent viloyati Chirchiq Davlat Pedagogika Universiteti Gumanitar fanlar fakulteti Milliy g'oya, ma'naviyat asoslar va huquq ta'limi kafedrasi Milliy g'oya

2.2 Huquqiy madaniyatni rivojlantirish bo`yicha “Harakatlar strategiyasi” doirasida amalga oshirilgan ishlar va “Taraqqiyot strategiyasi”da belgilangan vazifalar
Mamlakatimizda mustaqillik yillarida amalga oshirilgan keng ko‘lamli islohotlar milliy davlatchilik va suverenitetni mustahkamlash, xavfsizlik va huquq-tartibotni, davlatimiz chegaralari daxlsizligini, jamiyatda qonun ustuvorligini, inson huquq va erkinliklarini, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglik muhitini ta’minlash uchun muhim poydevor bo‘ldi, xalqimizning munosib hayot kechirishi, fuqarolarimizning bunyodkorlik salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun zarur shart-sharoitlar yaratdi.
Iqtisodiyotda ma’muriy-buyruqbozlikka asoslangan boshqaruv tizimidan mutlaqo voz kechilib, bozor islohotlari bosqichma-bosqich amalga oshirilgani va pul-kredit siyosati puxta o‘ylab olib borilgani makroiqtisodiy barqarorlikni, iqtisodiyotning yuqori sur’atlar bilan o‘sishini, inflatsiyani prognoz ko‘rsatkichlari darajasida saqlab qolishni ta’minladi hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik, fermerlik harakatini rivojlantirish uchun keng imkoniyatlar va qulay sharoitlar yaratilishiga xizmat qildi.
Ayni vaqtda mamlakatimiz bosib o‘tgan taraqqiyot yo‘lining chuqur tahlili, bugungi kunda jahon bozori konyunkturasi keskin o‘zgarib, globallashuv sharoitida raqobat tobora kuchayib borayotgani davlatimizni yanada barqaror va jadal sur’atlar bilan rivojlantirish uchun mutlaqo yangicha yondashuv hamda tamoyillarni ishlab chiqish va ro‘yobga chiqarishni taqozo etmoqda.
2017-2021 yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasi mohiyatiga ko’ra, jamiyat hayotining barcha sohalaridagi tizimli islohotlarning “yo’l xaritasi”ga aylandi.
Aynan “Harakatlar strategiyasi”ning 2-yo`nalishi Qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh qilishning ustuvor yo‘nalishi hisoblanadi.
Harakatlar strategiyasining 2-yo`nalishida ham Fuqarolarning huquq va erkinliklariga doir alohida bandlarni ham uchratish mumkin bu ham o`z o`rnida jamiyatda fuqarolarning huquqiy madaniyatini oshirishda yana bir qadam desak mubolag`a bo`lmaydi.
Fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini ta’minlash:
Fuqarolarning murojaatlarini o‘z vaqtida hal etish, murojaatlarni ko‘rib chiqishda sansalorlik, rasmiyatchilik va loqayd munosabatda bo‘lish holatlariga yo‘l qo‘yganlik uchun javobgarlikning muqarrarligini ta’minlash, shuningdek, buzilgan huquqlarni tiklashning barcha zarur choralarini ko‘rish, sud huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat idoralari faoliyatida fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini ta’minlash, fuqarolarning xususiy mulkka bo‘lgan huquqlarini amalga oshirish kafolatlarini mustahkamlash vafuqarolarning odil sudlovga to‘sqinliksiz erishishini ta’minlash.
Shu o`rinda yana bir muhim hujjatga to`xtalib o`tsak ya`ni 2022-2026 YILLARGA MO`LJALLANGAN YANGI O`ZBEKISTONING “TARAQQIYOT STRATEGIYA”SI O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-yanvardagi (PF-60) farmoni bilan qabul qilingan. Uning ham aynan ikkinchi ustuvor yo`nalishida ham adolat va qonun ustuvorligini mustahkamlash, inson qadr-qimmatini ta`minlash vazifalari qamrab olganBu borada sudlov tizimi va advokatura instituti, huquq-tartibot organlari faoliyati takomillashtiriladi. Tadbirkor va mulkdorlar huquqlarining himoyasi kuchaytiriladi. Korrupsiyaga barham berishga davlat va jamiyatning barcha kuch va vositalari safarbar etiladi. Bunda aybdorlarni huquqiy javobgarlikka tortish bilan cheklanib qolmasdan, korrupsiyaning sabablarini oldindan bartaraf etish choralari ko‘riladi.
XULOSA
Shunday qilib ma’naviy ong, estetik qarashlar singari huquqiy ong shaxsningturmushamaliyotijarayonidashakllanadi.Yuqoridagifikr-mulohazalargaasoslanadiganbo'lsak, «insonhuquqimadaniyati» tushunchasi, bizningcha, ma'naviymadaniyatningtarkibiyqismibo'lib, o'zidaboyqadriyatlar, qarashlar, bilimlartizimini, ruhiysezish, insonningqadr-qimmati, huquqvaasosiyerkinliklarinihamdaamaliyko'nikmavamahoratinimujassamlashtirganhuquqiymadaniyatningo'zigaxosko'rinishidir. Jamiyatda huquqiy ong va huquqiy madaniyatni yuksaltirib borish qonun ustuvorligini ta'minlash va qonuniylikni mustahkamlashning eng muhim shartlaridan biri hisoblanadi. Shusabablibirqatorinsonhuquqvaerkinliklarigahurmatmunosabatinishakllantirishga, aholininghuquqiyongivahuquqiymadaniyatiniyuksaltirishga, jamiyatdafuqarolarninghuquqiysavodxonligidarajasinioshirishgato‘sqinlikqiluvchibirqatormuammovakamchiliklarnibartarafqilishdaxalqimizninghuquqiymadaniyatinioshirishmuhimvazifahisoblanadi. Zero, o`zhuquqvaerkinlarinibilganfuqaroginajamiyatdahamo`zhuquqiymanfaatlarinihimoyaqilaoladi .
Xalqning xohish-irodasi va manfaatlarini ifodalaydigan ijtimoiy taraqqiyotning obyektiv qonuniyatlariga muvofiq bo‘lgan yaxshi qonunlarga ega bo‘lishgina emas, shu bilan birga ularga so‘zsiz rioya etilishiga quyidagicha butun bir tizimli kafolatlar: iqtisodiy, siyosiy, yuridik va mafkuraviy kafolatlar mavjud bo‘lganidagina real bo‘ladi.
Mafkuraviy kafolatlar fuqarolarni milliy ma’naviyatning qayta tiklanishi negizida tarbiyalanishi, ularning ma’rifiy madaniy onglilik darajasini o‘stirishimizkerak. Rivojlanib borayotgan demokratik jamiyatning qonunlari xarakterining o‘ziyoq ularga ixtiyoriy tarzda va so‘zsiz rioya etilishi va ijro etilishini taqozo etadi. Shuo`rindafuqarolarhamjamiyatimizdagihuquqiyvaziyatdankelibchiqibqonunlarimizto`g`riishlashidao`zhissasiniqo`shishlarilozim.