O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti andijon fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
ANDIJON FAKULTETI

“TASDIQLAYMAN”

Toshkent moliya instituti
Andijon fakulteti dekani
_________ E.Mo‘ydinov
2023 yil “___” _________

IJTIMOIY-GUMANITAR VA MUTAXASSISLIK FANLAR
KAFEDRASI

“IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN

JORIY, ORALIQ, YaKUNIY NAZORAT
SAVOLLAR TO‘PLAMI
Andijon-2023

Ushbu savllar to‘plami Toshkent moliya instituti rektorining 2022 yil “___”__________dagi ______ - sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Iqtisodiyot nazariyasi” fan dasturi asosida tayyorlandi.

Tuzuvchi:
V.G‘.Abduraxmonov − TMIAF, “Ijtimoiy-gumanitar va mutaxassislik fanlari” kafedrasi dotsenti, i.f.n.

Ushbu savollar to‘plami Toshkent moliya instituti Andijon fakulteti “Ijtimoiy-gumanitar va mutaxassislik fanlari” kafedrasining 2023 yil “___” ____________dagi ____ -sonli yig‘ilishida muhokama qilingan va ma’qullangan.

Kafedra mudiri: D.Rustamova

“IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN 1-SMESTIR UCHUN

JORIY, ORALIQ, YAKUNIY NAZORAT
SAVOLLARI

1.Bozor iqtisodiyotining sub’ektlari: uy xo’jaliklari, tadbirkorlik va davlat sektori. 2.Bozor iqtisodiyotining asosiy belgilari.

3.Klassik va hozirgi zamon bozor iqtisodiyoti, ularning umumiy tomonlari va farqlari.
4.Zamonaviy bozor xo’jaligi modellari.
5.Bozor iqtisodiyotining afzalliklari. Bozor iqtisodiyotining ziddiyatlari va salbiy jihatlari.
6.O’tish davri va O’zbekistonning bozor iqtisodiyotiga o’tish hususiyatlari
7.“Harakatlar strategiyasi”ning hozirgi bosqichida O’zbekiston Respublikasini ijtimoiy – iqtisodiy rivojlanishuning ustivor yo’nalishlari
8.“Bozor” tushunchasi va uning asosiy belgilari. Bozor mexanizmi.
9.Bozorning ob’ektlari va sub’ektlari. Bozorning vazifalari.
10.Bozorning turkumlanishi. Bozor infratuzilmasi uning turlari, tarkibi.
11.Talab tushunchasi. Talab egri chizig’i. Talab qonuni.
12.Talab miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar.
13.Taklif tushunchasi. Taklif qonuni. Taklif egri chizig’i.
14.Taklif miqdoriga ta’sir ko’rsatuvchi omillar.
15.Talab va taklif miqdorlarining mos kelishi. Bozor muvozanati.
16.Narxning mazmuni va uning ob’ektiv asoslari.
17.Narx to’g’risidagi turli nazariyalar.
18.Narxning shakllanishiga ta’sir etuvchi omillar, narxning vazifalari.
19.Narx turlari.
20.Hududiy, milliy va jahon bozori narxlari. Narx diapazoni. Narx pariteti.
21.Narx tashkil topishining bozor mexanizmi.
22.Narx siyosati va uning O’zbekistonda amalga oshirilish xususiyatlari.
23.Raqobatning mohiyati va ob’ektiv asoslari.
24.Raqobatning turlari: tarmoq ichidagi va tarmoqlararo raqobat.
25.Raqobat shakllari: sof raqobat, monopolistik raqobat, oligopoliya va sof monopoliya.
26.Raqobatlashish usullari: narx vositasida va narxsiz raqobat. G’irrom va halol raqobat.
27.Raqobat kurashining zamonaviy shakllari: mahsulot sifatini oshirish, mahsulotni yangilash, xizmat sifati, reklama, servis, marketing va h.k.
28.Monopoliyaning mohiyati va uning vujudga kelishi sabablari.
29.Monopoliyalarning turlari: iqtisodiy va tabiiy monopoliyalar. Legal va sun’iy monopoliyalar.
30.Antimonopol qonunchilikning vujudga kelishi. Sherman akti-1980. Kleyton Akti-1914. Federal savdo Komissiyasi dalolatnomasi-1914. Sellar Kefauver akti-1950.
31.Monopoliyaga qarshi siyosat. Monopoliyaga qarshi qonunchilikning shakllanishi.
32.O’zbekiston respublikasining monopoliyalarga qarshi qonunchiligi va uni amalga oshirish mexanizmi
33.Omilli daromadlar va ularning shakllanish hususiyatlari.
34.Mehnat haqi. Ish haqi to’g’risida turlicha nazariyalar.
35.Ish haqining iqtisodiy mazmuni. Nominal va real ish haqi.
36.Ish haqini tashkil qilish shakllari va tizimlari. Tarif tizimi.
37.Mehnat munosabatlari. Mehnat shartnomalari.
38Kasaba uyushmalarining tadbirkorlar va davlat bilan o’zaro munosabatlari.
39.Ishchi kuchi bozori. Ishchi kuchiga talab va taklif hamda uni aniqlovchi omillar. 40.Ishchi kuchi bozorining ijtimoiy-iqtisodiy xususiyatlari. Fillips egri chizig’i.
41. Ishchi kuchining miqdor va sifat o’lchamlari. Nufus qonuni.
42.O’zbekistonda ishchi kuchi bandligini ta’minlash va ishsizlarni ijtimoiy himoyalash borasida davlat siyosatining asosiy yo’nalishlari.
43.Tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy mazmuni va rivojlanish shart-sharoitlari. 44.Tadbirkorlik faoliyatining shakllari: davlat, jamoa, xususiy, aralash va boshqa hosila shakllari.
45. Kooperativ, xususiy va yakka tartibdagi tadbirkorlik.
46.Korxona tadbirkorlik faoliyatining asosiy va boshlang’ich bo’g’ini.
47Aksiyadorlik jamiyati va aksiyadorlik kapitali.
48.Aksiya va uning turlari. Aksiya kursi.
49.Dividend va ta’sischilar foydasi. Aksiya nazorat paketi. Obligatsiyalar.
50.Marketing, uning maqsadi, vazifalari va tamoyillari.
51.Menejment — korxonalarni boshqarish tizimi sifatida. Menejmentning maqsadi va vazifalari.
52.Tadbirkorlik kapitalining mohiyati, doiraviy aylanishi va uning bosqichlari. 53.Tadbirkorlik kapitalining funksional shakllari: pul, unumli kapital va tovar. 54.Tadbirkorlik kapitalining aylanishi. Asosiy va aylanma kapital, ularning farqli belgilari.
55.Kapitalning aylanish vaqti va tezligi.
56.Asosiy kapitalning jismoniy va ma’naviy eskirishi hamda qayta tiklanishi. 57.Amortizatsiya va uning normasi.
58.Asosiy va aylanma kapitaldan foydalanish samaradorligi va uning ko’rsatkichlari.
59.Asosiy kapitaldan foydalanish samaradorligini oshirish yo’llari.
60.Iqtisodiy harajat tushunchasi. Ishlab chiqarish xarajatlarining mazmuni, tarkibi va turlari.
61.Ichki va tashqi xarajatlar. Doimiy va o’zgaruvchi xarajatlar.
62.O’rtacha xarajatlar. Keyingi qo’shilgan xarajatlar tushunchasi.
63.Qisqa va uzoq muddatli davrda ishlab chiqarish xarajatlari. Tannarx tushunchasi.
64.Pul tushumlari va foydasi. Umumiy foyda. Foydaning tarkib topish bosqichlari. 65.Foyda miqdoriga ta’sir ko’rsatuvchi omillar. Yalpi foydaning taqsimlanishi. 66.Iqtisodiy foyda va buxgalteriya foydasining farqlanishi. Sof foyda.
67.Foyda normasi va massasi hamda ularni hisoblash. Foyda normasiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar.
68.Agrar munosabatlar va erning resurs sifatidagi o’ziga xosligi. Erning tabiiy va iqtisodiy unumdorligi.
69.Qishloq xo’jaligida ishlab chiqarishning xususiyatlari.
70.Er mulkchilik va xo’jalik yuritish ob’ekti. Erga egalik va erdan foydalanish huquqi.
71.Er rentasi va uning tarixiy shakllari. Er rentasining mazmuni va turlari.
72. Ijara haqi. Erning narxi va uni belgilovchi omillar.
73.Agrosanoat integratsiyasi. Agrosanoat majuasi va uning sohalari.
74.Agrobiznes va uning turlari. Dehqon va fermer xo’jaliklari.
75.Agrofirma, agrosanoat birlashmasi, agrosanoat kombinatlari va agro-klasterlar.
76.O’zbekistonda agrar islohotlarni amalga oshirishning asosiy yo’nalishlari.

“Ijtimoiy-gumanitar va