O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti

 
5-MAVZU.  KIYINISH MADANIYATI 
1. Erkaklar va ayollar uchun zamonaviylik. 
2. Qaddi-qomatni tutish va chiroyli yurish.   
3. Jamoat joylarida o‗zini tutish me‘yorlari. 
 
 Inson  tug‗ilishidan  boshlab  yo‗rgaklanadi.    Ammo  hozirda  dastlabki 
kunlardanoq  kiyina  boshlaydi.    Kiyim  insonning  suratini  emas,  balki  uning  butun 
ichki  dunyosini  siyratini  ham  ko‗rsatadigan  omildir.    Madaniyatlilikning  asosiy 
belgilaridan biri ham, bu – kiyinish  etiketidir.  Kimning qanday kiyinishiga qarab, 
uning estetik didi, farosati, oddiy va ma‘naviy darajasini, hatto kasbini ham aniqlab 
olish  mumkin.    Kiyinish    etiketi  kiyinish  odobi  kishilarning  o‗zaro  muomalasiga, 
bir-biriga bo‗lgan munosabatiga, yurish-turishiga ham ta‘sir qiladi.  
Lekin, kiyinish haqida aniq bir andoza mavjud emas.  Kiyim uchun olinadigan 
turli  narsalarning  har  biri  kishining  didi,  bo‗y-basti,  yoshi,  moddiy  imkoniyatlari 

---

 
55 
hamda jamiyatda tutgan o‗rniga bog‗liq.  Inson kerak bo‗lmagan haridlardan o‗zini 
asrash  uchun  doimo  o‗zini  boshqarib  turishi  lozim  va  yangi  narsalar  uyingizda 
mavjud bo‗lgan kiyimlarning uslubiga, gazlamaning rangiga mos keladimi-yo‗qmi, 
uni boshqa narsalar bilan kiysa bo‗ladimi, va h.qlarga e‘tibor berishi lozim.  
Kiyinish  shaxsning  o‗ziga  xos  xususiyati  bo‗lib,  hamma  vaqt  go‗zalliq 
uyg‗unliq  nozikliq  odob,  xushmuomalaliq  odamshivandalik  haqidagi  tushuncha 
darajasining belgisidir
22
.  
Insonning  tashqi  go‗zalligi  kiyim  rangining  bir-biriga  mosligi,  tabiiyligi  va 
soddaligidadir.    Xushbichim  va  chiroyli  kiyinishning  ma‘nosi  nimada?  Ko‗zga 
tashlanmaydigan  hamda  kishiga  tabiiy  go‗zallik  beradigan  va  uning  ayrim 
kamchiliklarini  bilintirmaydigan  ust-bosh,  chiroyli,  xushbichim,  gavdaga,  yoshiga 
va faslga mos kiyim kiyishdir.  
Ammo  bu  faqat  axloqiy  tarbiya  bilan  bog‗liq  emas.    Balki  estetik  tarbiyaning 
qanday  shakllaganligi  bilan  bog‗liq.    Rivojlangan  estetik  did  insonni  nafaqat 
kiyinish,  yashash  umuman  turmush  tarzini  go‗zallashtiradi,  balki  avvaldan  qaysi 
andoza yoki qaysi ranglar rusm bo‗lishini ilg‗ash qobiliyatini paydo qiladi.  Badiiy 
asarlar,  san‘at  turlarini  estetik  idrok  etish,  estetik  anglashni  shakllantirish  didga 
juda  yaxshi  ta‘sir  qiladi.    Bunda  siz  nafaqat  boshqalar  kabi  chiroyli  yashashingiz, 
balki o‗z uslubingizni yaratib, ularning tanloviga ta‘sir qilishingiz ham mumkin.