O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti
Download 1,9 Mb. Pdf ko'rish
|
professional etika va etiket
Xushomad – insonning tashqi qiyofasi, chiroyli so‗zlari, hatti- harakatidan
ta‘sirlanib, ma‘qullashni ifodalash, maqtovning maxsus shaklidir. Nafis shaklga o‗rangan bu ifoda hammamiz zavqlanamiz – har birimizda ozgina miqdorda bo‗lsa ham o‗zimizga nisbatan muhabbat hamda g‗urur mavjud. Xushomadlar jamoatda yoqimli kayfiyat uyg‗otadigan hissiyotda asos bo‗lib xizmat qiladi. Xushomad engil, sho‗x, oddiy, tabiiy va asosiysi, haqqoniy bo‗lishi lozim. Agar xushomadlarni kam, ammo o‗tkir va nazokatli qilib aytilsa, unda ular suhbatga ajib bir tarovat qo‗shadi. Aksincha, agar xushomadlarda bir muncha tayyorgarliq ta‘ma, oshirib yuborishlik bo‗lsa, ular qo‗lgilik va yoqimsiz xususiyat kasb etadi. Qo‗pol xushomad doimo o‗rinsizdir va uni ifodalovchi odam yaxshi ko‗rsatmasligi aniq. Uni qabul qilish ham odamni kamsitadi. Xushomad o‗z 75 vaqtida va joyida qo‗llanishi nur ustiga a‘lo nurdir. Bunday nazokatga ko‗milgan xushomad hamisha odamga lazzat bag‗ishlaydi. U uyatchan odamga ishonch, odamovini ochiq bo‗lishiga, xomush odamni kayfiyatini ko‗tarishiga sabab bo‗ladi. Ko‗pchilik xushomadlarni qanchalik joyida va mos kelishi haqida o‗ylamay mulozamat qilishga odatlanib qolishgan. Ayol kishiga nisbatan tez-tez: «Bugun juda chiroylisiz?» yoki “Bugun juda ochilib ketibsiz?”degan xushomadni eshitamiz. Endi tasavvur qiling, xushomadga javoban takalluf qilishni o‗rniga ayol kishi: «Kecha mening ko„rinishim yomonmidi?» degan tabiiy savolni javob bersa- chi?! «Bugun juda chiroylisiz?» degan xushomadni aslida xushomad qatoriga kiritmasa ham bo‗ladi. CHunki u yuqorida aytganimizdeq ikki xil ma‘noga egadir. Ammo «Bugun juda yasanibsiz!» degan so‗zlar ikki xil ma‘noga ega emas. Xushomadda yorqin ko‗rinuvchi maqtov bo‗lmasligi lozim. Xushomad qilayotganingizda oshirib yuborishlar hamda ortiqcha hayratdan o‗zingizni tiying. Xushomadda aql o‗rgatadigan so‗zlardan saqlaning: «Bu ko„ylak sizga yarashibdi, ko„proq shuni kiying». Qanday qilib xushomadni ifodalash mumkin? Ishonchli ohangda, jilmayib, ko‗ngilochiqlik bilan izhor qiling. Imo va ishoralar so‗zlarga mutanosib bo‗lmog‗i kerak Xushomadda kinoyaga hatto ishora ham bo‗lmasligi lozim. Yo‗l – yo‗lakay va ish orasida xushomadni aytib ketmang. Xushomadga tayyorlanar ekansiz, unga bo‗lgan ta‘sirni hisobga olish darkor. Agar siz aytmoqchi bo‗lgan narsada aksil ta‘sir holati bo‗lishi ham mumkinligini bilsangiz, o‗ylagan fikringizdan qayting. Bir ayolga xushomad qilar ekansiz, ikkinchisining eshitish imkoni borligini bilsangiz, ehtiyot bo‗lgan ma‘qul. Ba‘zi vaziyatlarda bu oxirgi ayolni, ayniqsa u agar yolg‗iz yoki notanish davrada bo‗lsa kayfiyatini bo‗zib qo‗yishi mumkin. Erkaklarga qilinadigan o‗zaro xushomad nafaqat qabul qilinmagan, hatto odobsizlik ham sanaladi, bunday xushomadgo‗y qo‗lgiga uchraydi. Ayollar, shu bilan bir qatorda yosh qizlar ham erkaklarga xushomad qilishdan tiyilganlari ma‘qul. Aks holda ular noqulay va qo‗lgilik vaziyatga tushib qolishlari mumkin va o‗zlari, hamda maqtov egasini ham obro‗sini tushirib qo‗yishlari mumkin. 76 Erkak kishidan latif xushomadni eshitgan ayollar hissiyotlariga ishonchli tarzda sho‗ng‗ib ketmaganlari ma‘qul. Barcha turdagi xushomadlarni yaxshi qabul qilaverishda ehtiyot bo‗lmoq lozim, chunki ba‘zi mulozamatlarda ikkiyuzlamachilik va soxta muhabbat berkingan bo‗lishi mumkin. Tanimagan- bilmagan odamning xushomadiga qilingan juda «quyuq» javob, nafaqat noo‗rin baho, tasavvurni paydo qilish mumkin, balki g‗aliz niyatli kishilarning o‗yini qurboniga ham aylantirib ko‗yishi mumkin. Qanchalik zamonaviy olamda yashamayliq insonning ori, nomusi, izzat-nafsi hamda qadr-qimmati birinchi navbatda turmog‗i lozimligini kishi unutmasligi joiz. Download 1,9 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling