O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti

80-yillarda bizness  etiketi 3 ta asosiy yo‗nalishga ajralgan: 

  Filantropiya  etiketi - yaxshi o‗tadigan va biznesni xayrli harakatlarni amalga 
oshirishga turtki beradigan  yaxshi natijalarga erishishini ta‘minlaydi.  

  Adolatlilik    etiketi  -  firma  hamkorlari  o‗rtasida   ishonchlilik  va  tenglikni 
ta‘minlaydi.  

  SHaxsiy  avtanomiya    etiketi  -  boshqa  sub‘ektlar  -  biznes  bo‗yicha 
hamkorlar,  klient  va  konkurentlar  huquqlarini  hisobga  oladigan  asosiy  ahloqiy 
qoidalarga yo‗naltirilgan 
  Biznes  –  jiddiy  hatti-harakatlar  sferasi  va  u  jiddiy  va  asoslangan  bilimlarga 
shuningdeq biznes-etiketga tayanadi.  Biznes-etiket hamkorlarning suxbat chog‗ida 
yomon va noqulay vaziyatlardan asraydi.  
 ―U  yoki  bu  insonning  uning  iqtisod  bilan  bog‗liq  ishlarining  15  foizi  uning 
professional bilimlariga, 85 foizi esa odamlar bilan muloqot qila olish qobiliyatiga 
bog‗liq‖ – deb hisoblaydi Deyl Kornegi.  
Piter  Koostenbaum  ―Biznes  falsafasi‖  kitobida  ―Biznesning  yuragi  –  etiket, 
xokimiyat  va  falsafa‖  deb  yozgan  edi.    Va  quyidagilar  firmaning  o‗zoq  muddatli 
yutuqlarga erishishiga turtki bo‗ladi deb hisoblaydi.  

  Foyda 

  Odamlar (moral) 

  Tovar va xizmatlar 

  Pristij 
 Biznes olamida o‗zini tutishning 5 ta asosiy prinsiplari mavjud.  
Pozitivlik    –  hamkorlar  bilan  muloqotda  ko‗rinadi.    Siz  yaxshi  taasurot 
qoldirishga  harakat  qilasiz.    Pozitiv  qiyofani  shakllantirish  hamma  narsani  o‗z 
ichiga  oladi:  qo‗l  ushlashish,  intonatsiya,  kiyim,  parfimer  tanlash  va  b.    Masalan; 
agar 
siz 
suhbat 
chog‗ida  qo‗lingizni  kissaga  solib 
gaplashsangiz, 
suxbatdoshingizda sizga nisbattan nosamimiylikni xis qiladi.  

---

 
82 
Idrokli  egoizm  –  sizni  tashqilotchi,  biznesmen  sifatida  qabul  qilinishingizda 
muhim ahamiyat kasb etadi.  Hamkorni fikrini xurmat qilish kerak lekin bu hamma 
gapiga  to‗liq  tasdiqlashni  anglatmaydi.  Franso‗zlar  inson  o‗zining  shaxsiy 
qiziqishlari  va  fikriga  kurashish  huquqiga  ega  va  bu  borada  idrokli  egoizmni 
unutmaslik kerak deb hisoblashgan.