O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi pedagogik kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

Matnni belgilash tizimi

(v) - men bilgan narsani tasdikdaydi.

(+) - yangi ma’lumot.
(-) - men bilgan narsaga zid.
(?) - meni uylantirdi. Bu borada menga ko‘shimcha ma’lumot zarur.
Insert jadvali

Tushunchalar	V	+	-	?
Spirtlarning nomlanishi
Spirtlarning olinishi va ularni tozalash usullari
Spirtlarning fizikaviy va kimyoviy xossalari
Spirtlarni ishlatilish sohalari
Spirtlarning o‘rin olish reaksiyalari mexanizmi

Muammoli savollar:
1. Spirtlarning qanday tozalash usullari bor?
2.Spirtlar asosan qayerlarda ishlatiladi?
3.Bir atomli spirt ko’p atomli spirtlardan nimasi bilan farqlanadi?
4.Spirtlarni sanoatda va labaratoriyada olinish usullariga misollar keltiring?
5.Spirtlar kimyoviy hossalariga misollar keltiring.
6. Etilenglikol qanday spirt va uning ishlatilish sohasi?
Spirtlar mavzusiga innovasion ta’lim tcxnologiyalarni tatbiq etish
Mavzuni o‘qitishga Pinbord texnologiyasini tatbiq etish. Bu usul 12-14 talaba bo‘lgan guruhda amaliy mashg‘ulot olib borish jarayonida qo‘llaniladi. Tanlangan mavzu xususiyatiga qarab guruhni bir nechta guruhchalarga bo‘linadi. Guruhchalardagi talabalarning o‘rtacha bilim darajasi bir-biriga yaqin bo‘lishi kerak.
Bu usulni amalga oshirish uchun talabalar darsgacha «Spirtlarning olinishi, fizik-kimyoviy hossalari, nomlanishi va ishlatilishi» mavzusini o‘zlashtirib kelishlari va yozma qog‘ozni ikkiga bo‘lib, ularning har biriga spirtlarning ossalarini kattaroq qilib yozib kelishlari zarur. Masalan, metal va etilspirtlarining qaynash tempraturasi (64⁰C-78.3⁰C) tayyorlangan qog‘ozning bittasiga yoziladi. Ikkinchi qog‘ozga metal va etilspirtlarining kimyoviy formulasi (CH₃OH- C₂H₅OH) yoziladi. Boshqa qog‘ozlarga spirtlarning olinish usullari hamda tarkiblari yozib qo‘yiladi. Bu vazifalarni talabalar mustaqil bajarib keladilar.
Metodni amalga oshirish uchun tayyorlangan kartochkalar stol ustiga yoyib qo‘yiladi. Shundan so‘ng, ikkiga ajratilgan guruhdagi talabalar navbatma-navbat spirtlarining qashnash temperaturalarini oshib borish tartibida fraksiyaning nomi va tarkibi oralig‘i ko‘rsatilgan kartochkani stol ustidan topib, magnit doskasiga yopishtiradilar.
Natijada spirtning fraksiyasi bo‘yicha ikki ustinga yopishtirilgan sahifa hosil bo‘ladi. Quyidagi jadvalda hosil bo‘lgan sahifa keltirilgan.
Hal qilish mezoni berilgan vazifani guruh a’zolari qisqa vaqtda bajarishlari, kartochkalarni fraksiya tarkibi bo‘yicha sistema va to‘g‘ri yopishtirishlari asosida belgilanadi.