O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi toshkеnt davlat iqtisodiyot univеrsitеti q. X. Аbdurаhmоnоv

3.2-chizma. Beverij egri chizig’i (“bo’sh o’rinlar - ishsizlik” bog’liqligi) 
Beverij egri chizig’i bo’ylab harakatlanish muvozanatli ishsizlik bilan tsiklli 
ishsizlik o’rtasidagi nisbatning o’zgarib borishini yaqqol ko’rsatadi. Chunonchi, xuddi A 
nuqtasi kabi UV
1 
egri chizig’ida joylashgan V nuqtasida ishsizlar soni U
V
bo’sh o’rinlar 
soni V
V
dan sezilarli darajada ko’pdir. Ishsizlar soni bilan band qilinmagan bo’sh o’rinlar 
soni o’rtasidagi nisbat mehnat bozorining holatini tavsiflaydi, u mehnat bozoridagi 
tig’izlik koeffitsienti degan nom bilan ataladi
1
: 
 
1
Qarang: Mazin A.L., Ekonomika truda. Tеoriya i rossiyskaya praktika: Uchеbnoе posobiе. -T.2. N.Novgorod: 
Nijеgorodskoy gumanitarnыy tsеntr, 2002, 260-261-b. 
45
0
0 
U 
U 
V 
V 
V 
A 
UV
1
UV
2
U 
Z 
C 
K=U
V
/V
V
. 

---

60 
K=U
V
/V
V
. 
 
Natijada ish bilan bandlikka ko’maklashish xizmatlarining xodimlari “ishsiz” degan 
atamaning o’rniga “ish qidiruvchi” tushunchasini ishlatishlariga to’g’ri kelmoqda, bu esa 
ushbu xizmatlarning vazifalari doirasini kengaytiradi va murakkablashtiradi. Ish qidiruvchi 
ishga joylashgan va ishidan mamnun bo’layotgan bo’lsa, unga ehtimol, qo’shimcha ish 
topishda ko’maklashish kerak bo’lar; ish yoqmayotgan bo’lsa, buning sababini aniqlash 
lozim bo’lar (masalan, ish sharoitlari noqulaydir yoki xodim lavozimiga to’g’ri kelmas). 
Basharti, ish qidiruvchi ishsiz shaxs bo’lsa (buning sabablari turlicha bo’lishi: u hech qachon 
ishlamagan yoki bir vaqtlar ishlagan, yoxud ishdan yaqinda bo’shatilgan bo’lishi mumkin), 
unga ish topib berish kerak va oldindan kasbga yo’naltirish ishlarini amalga oshirib, yangi 
kasbni o’rgatish zarur bo’ladi.