O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti kichik biznes va tadbirkorlik toshkent – 2010
Download 0.73 Mb.
|
Tadbirkorlik pdf-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- 7.2.1-rasm. Sanoat korxonalarida mahsulot tannarxini hisoblash moddalari
- Харажатларнинг моддалари бўйича гуруҳланиши
|
elementlari va moddalari bo’yicha guruhlarga ajratiladi. Bunday guruxlash:
• rejalashtirilgan mahsulot ishlab chiqarishning moddiy va mehnat sarflariga ehtiyojni aniqlash; • xarajatlarni iqtisodiy mazmuniga ko’ra taqsimlash; • umumiy ishlab chiqarish xarajatlari miqdorida u yoki bu xarajat elementlarining ulushini aniqlash imkonin beradi. Masalan, buxgalteriya hisobida mahsulot ishlab chiqarish tannarxini hosil qiluvchi xarajatlar iqtisodiy mazmuni va umumiylik xususiyatlariga ko’ra quyidagi elementlarga ajratiladi: • ishlab chiqarishning moddiy xarajatlari; • ishlab chiqarishga tegishli mehnatga haq to’lash xarajatlari; • ishlab chiqarishga tegishli ijtimoiy sug’urtaga ajratmalar; • asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar amortizasiyasi; • ishlab chiqarishga oid boshqa xarajatlar. 7.2.1-rasm. Sanoat korxonalarida mahsulot tannarxini hisoblash moddalari Iqtisodiy hisob-kitoblarda mahsulot tannarxini rejalashtirish va hisoblashda xarajatlarni hisoblash moddalari bo’yicha guruhlash qabul qilingan. Sanoat korxonalaridan mahsulot tannarxini hisoblash moddalari quyidagilardan tashkil topadi. Mahsulotning ishlab chiqarish tannarxini hosil qiluvchi xarajat elementlari va hisoblash moddalari orasida o’zaro bog’liqlik mavjud. 7.2.2-jadval Mahsulot tannarxini xosil qiluvchi xarajat elementlari va hisoblash moddalarining o’zaro bog’liqligi Hisoblash moddalari Ishlab chiqarish- ning Ishlab chiqarishga tegishli Ishlab chiqarishga tegishli Asosiy vositalar amortiza- Boshqa ishlab chiqarish Харажатларнинг моддалари бўйича гуруҳланиши Ишлаб чиқаришга оид меҳнатга ҳақ тўлаш харажатлари Моддий қимматликлар камомади ва маҳсулотларнинг бузилишидан кўрилган зарарлар Асосий воситалар амортизацияси Ишлаб чиқариш характеридаги иш ва хизматлар Технологик мақсадлар учун ёқилғи ва энергия Сотиб олинган бутловчи қисмлар ва ярим фабрикатлар Хомашё ва асосий материаллар (қайта кирим қилинган чиқитлардан ташқари) Ишлаб чиқаришга оид ижтимоий суғурта харажатлари Бошқа харажатлар moddiy
mehnatga haq to’lash xarajatlari ijtimoiy sug’urtaga ajratmalar siyasi xarajatlari Xomashyo va asosiy materiallar (qayta kirim qilingan chiqitlardan tashqari) Sotib olingan butlovchi qismlar va yarim fabrikatlar N Ishlab chiqarish xarak- teridagi ish va xizmatlar + Texnologik maqsadlar uchun ishlatilgan yoqilg’i va energiya Ishlab chiqarishga tegishli mehnatga haq to’lash xarajatlari Ishlab chiqarishga tegishli ijtimoiy sug’urtaga ajratmalar Asosiy vositalar am- ortizasiyasi + Moddiy qimmatliklar kamomadi va mahsulot- larning buzilishidan ko’rilgan zararlar Ishlab chiqarishga oid boshqa xarajatlar + Download 0.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|