O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti a. A. Karimov
Download 3.25 Mb. Pdf ko'rish
|
Buxgalteriya
- Bu sahifa navigatsiya:
- Debet Kredit
- Kamomad (o‘g‘irlik) yoki materiallar buzilishi sodir bo‘lganda ularni hisobdan chiqarish
- 7-BOB. BUXGALTERIYA HISOBI REGISTRLARI VA SHAKLLARI
|
123 12-jadval Kamomad (o‘g‘irlik) yoki materiallar buzilishi sodir bo‘lganda ularni hisobdan chiqarish (aybdorlar aniqlanganda) T/r Muomalalar mazmuni Debet Kredit 1 Materiallarning haqiqiy qiymatini hisobdan chiqarish 5910 1000 2 Aybdor shaxslardan undirilishi lozim bo‘lgan materiallarning bozor qiymati aks ettiriladi 4730 5910 3 Aybdor shaxslardan undirilishi lozim bo‘lgan etishmayotgan materiallarning bozor bahosi va haqiqiy qiymati o‘rtasidagi farq aks ettiriladi (bozor qiymati haqiqiy qiymatidan yuqori) 4730” 9320 4 Aybdor shaxslardan undirilishi lozim bo‘lgan etishmayotgan materiallarning bozor bahosi va haqiqiy qiymati o‘rtasidagi farq aks ettiriladi (bozor qiymati haqiqiy qiymatidan past) 9430 5910 Kamomad (o‘g‘irlik) yoki materiallar buzilishi sodir bo‘lganda ularni hisobdan chiqarish (aybdorlar aniqlanmaganda) 1 Materiallarning haqiqiy qiymatini hisobdan chiqarish 5910 1000 2 Yetishmayotgan materiallarni hisobdan chiqarishdan ko‘rilgan zarar aks ettiriladi 9430 5910 13-jadval Inventarlash natijalariga ko‘ra kamomadi aniqlangan asosiy vositalarni hisobdan chiqarish T/r Muomalalar mazmuni Debet Kredit 1 Asosiy vositalarning boshlang‘ich (tiklash) qiymatini hisobdan chiqarish 9210-“Asosiy vositalarning chiqib ketishi” 0100-“Asosiy vositalar” 124 2 Hisoblangan eskirishni hisobdan chiqarish 0200-“Asosiy vositalarning eskirishi” 9210-“Asosiy vositalarning chiqib ketishi” 3 Asosiy vositalarni hisobdan chiqarishda qayta baholash saldosi hisobdan chiqariladi 8510-“Mulkni qayta baholash bo‘yicha tuzatishlar” 9210-“Asosiy vositalarning chiqib ketishi” 4 Kam chiqqan asosiy vositalar obyektining chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasi aks ettiriladi 5910-“ Kamomadlar va qiymatliklarning buzilishidan yo’qotishlar” 9210-“Asosiy vositalarning chiqib ketishi” 5 Daromadni aks ettirish (undiriladigan summa asosiy vositaning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasidan yuqori) - aybdorlar aniqlangan holda 4730-“Moddiy zararni qoplash bo‘yicha xodimlarning qarzi” - aybdor yoki moddiy javobgar shaxsdan undirilishi lozim bo‘lgan kam chiqqan asosiy vositaning bozor qiymatiga 5910-“ Kamomadlar va qiymatliklarning buzilishidan yo’qotishlar” - kam chiqqan asosiy vositaning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasiga, 9310-“Asosiy vositalarning chiqib ketishidan foyda” - aybdor shaxs yoki moddiy javobgar shaxsdan undirilishi lozim bo‘lgan kam chiqqan asosiy vositaning bozor qiymati 125 bilan uning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasi o‘rtasidagi farqqa 6 Zararni aks ettirish (kam chiqqan asosiy vositaning bozor qiymati asosiy vositaning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasidan past) - aybdorlar aniqlangan holda 4730-“Moddiy zararni qoplash bo‘yicha xodimlarning qarzi” - aybdor yoki moddiy javobgar shaxsdan undirilishi lozim bo‘lgan kam chiqqan asosiy vositaning bozor qiymatiga; 9430-“Boshqa operatsion xarajatlar” - aybdor yoki moddiy javobgar shaxsdan undirilishi lozim bo‘lgan kam chiqqan asosiy vositaning bozor qiymati bilan uning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasi o‘rtasidagi farqqa 5910-“ Kamomadlar va qiymatliklarning buzilishidan yo’qotishlar” kam chiqqan asosiy vositaning chiqib ketishidan ko‘rilgan zarar summasiga 7 Kam chiqqan asosiy vositaning chiqib ketishidan ko‘rilgan zararni aks ettirish - aybdor shaxs aniqlanmagan holda 9430-“Boshqa operatsion xarajatlar” 5910-“ Kamomadlar va qiymatliklarning buzilishidan yo’qotishlar” 126 Inventarizatsiyalash xatlovlari va inventarizatsiyalash dalolatnomalari barcha inventarizatsiyalanadigan mol-mulkka kamida 2 nusxada tuziladi. Agar inventarizatsiyalash ma’lumotlari bilan buxgalteriya hisobi ma’lumotlari o‘rtasida nomuvofiqlik aniqlansa, komissiya solishtirma qaydnoma tuzadi. Ortiqcha va kamomad narsalarning summalari ushbu qaydnomada buxgalteriya hisobida baholanishiga muvofiq ko‘rsatiladi. Hisobot yilida o‘tkazilgan inventarizatsiyalashlar natijalari “Inventarizatsiyalashda aniqlangan natijalar qaydnomasi”da umumlashtiriladi. O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 1. Xo‘jalik faoliyati asosiy ko‘rsatkichlarining qanday turlari mavjud? 2. Blankalarga qo‘yilgan talablar nimalardan iborat? 3. Buxgalteriya va arxivning o‘zaro bog‘liqligi nimada? 4. Inventarizatsiya buyrug‘i nima? 5. Inventarizatsiya kim tomonidan o‘tkaziladi? 6. Inventarizatsiya natijalarini takdim etish tartibi. 7. Inventarizatsiya natijasida aniqlangan kamomad va ortiqchalik qanday yopiladi? 8. Inventarizatsiya o‘tkazish va natijasini rasmiylashtirish qanday amalga oshiriladi va qaysi me’yoriy hujjat bilan tartibga solinadi? 9. Inventarizatsiya qanday xususiyatlariga ko‘ra turkumlanadi? 10. Inventarizatsiyaning boshqaruvdagi ahamiyatini qanday izohlanadi? 11. Inventarizatsiyaning qanday turlari mavjud? 12. Pul hujjatlarini rasmiylashtirishga qo‘yilgan talab nimadan iborat? 13. Hujjat nima? 14. Hujjatlar aylanish jadvalini kim rasmiylashtiradi va kim tomoidan tasdiqlanadi? 15. Hujjatlardagi rekvizitlar nimalardan iborat? 16. Hujjatlarni aylanishi nima? 127 17. Hujjatlarni qabul qilishda nimalarga e’tiborni qaratish lozim? 18. Hujjatlarni qayta ishlash qanday amalga oshiriladi? 19. Hujjatlarni rasmiylashtirish qanday amalga oshiriladi? 20. Hujjatlarni rasmiylashtirish tartibi qaysi me’yoriy hujjatlar bilan tartibga solinadi? 21. Hujjatlarni rasmiylashtirishda nimalarga e’tiborni qaratish lozim? 22. Hujjatlar ro‘yxati nima maqsadda yuritiladi? 23. Hujjatlarning ahamiyati nimada? 24. Hujjatlarning qanday turlari mavjud? 25. Hujjatning ahamiyati nimada? |
