O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tosnkent moliya instituti
-rasm. Kombinatsiyalangan usul bo‘yicha xabarni shifrlash sxemasi
Download 7.48 Mb. Pdf ko'rish
|
10.IQTISODIYOTDA AXBOROT KOMPLEKSLARI VA TEXNOLOGIYALARI
- Bu sahifa navigatsiya:
- 6.3.4-rasm. Kombinatsiyalangan usul bo‘yicha xabarni rasshifrovka qilish sxemasi.
|
6.3.3-rasm. Kombinatsiyalangan usul bo‘yicha xabarni shifrlash sxemasi.
Foydalanuvchi V ning harakatlari (elektron raqamli konvertni-shifrlangan xabar M ni va shifrlangan seans kaliti Kv ni olganidan so‘nggi) quyidagicha: Qabul qiluvchining ochiq kaliti KV Dastlabki xabar M Simmetrik shifrlash Shifrlangan xabar Assimterik shifrlash Sessiyaning shifrlangan kaliti Qabul qiluvchiga Sessiyaning tasodifiy kaliti Kv 439 O‘zining maxfiy kaliti kV bo‘yicha seans kaliti Kv ni rasshifrovka qiladi. Olingan seans kaliti Kv bo‘yicha olingan xabar M ni rasshifrovka qiladi. Foydalanuvchi V ning harakatlarini rasmda keltirilgan xabarlarni kombinatsiyalangan usul bo‘yicha rasshifrovka qilish sxemasi orqali tushunish mumkin. 6.3.4-rasm. Kombinatsiyalangan usul bo‘yicha xabarni rasshifrovka qilish sxemasi. Olingan elektron rakamli konvertni faqat qonuniy qabul qiluvchi- foydalanuvchi V ochishi mumkin. Faqat shaxsiy maxfiy kalit kV egasi bulgan foydalanuvchi V maxfiy seans kaliti Kv ni to‘g‘ri rasshifrovka qilish va so‘ngra bu kalit yordamida olingan xabar Mni rasshifrovka qilishi va o‘qishi mumkin. Raqamli konvert usulida simmetrik va asimmefik kriptoalgoritmlarning kamchiliklari quyidagicha kompensatsiyalanadi: • simmetrik kriptoalgoritm kalitlarini tarqatish muammosi bartaraf qilinadi, chunki xabarni shifrlovchi seans kaliti Ks ochiq kanal bo‘yicha shifrlangan Dastlabki xabar M Qabul qilingan xabar Shifrlangan xabar Simmetrik rasshifrovka qilish Sessiyaning shifrlangan kaliti Asimmetrik rasshifrovka qilish Sessiya kaliti Kv Qabul qiluvchining maxfiy kaliti kV 440 ko‘rinishda uzatiladi, kalit Ksni rasshifrovka qilish uchun asimmetrik kriptoalgoritmdan foydalaniladi: • bu holda asimmetrik shifrlash tezkorligining sekinligi muammosi paydo bo‘lmaydi, chunki asimmetrik algoritm bo‘yicha faqat qisqa kalit Ks shifrlanadi, barcha malumotlar esa tezkor simmetrik kriptoalgoritm bo‘yicha shifrlanadi. Natijada tezkor shifrlash bilan birgalikda kalitlarning qulay taqsimlanishi amalga oshiriladi. Shifrlashning kombinatsiyalangan usulida simmetrik ham asimmetrik kriptotizimlarning kriptografik kalitlaridan foydalaniladi. Ravshanki, kriptotizimning har bir turi uchun kalitlar uzunligini shunday tanlash lozimki, niyati buzuq odamga kombinatsiyalangan kriptotizim ximoyasining har kanday mexanizmiga hujum qilish bir xil qiyinchilik tug‘dirsin. Jadvalda kup uchraydigan simmetrik va asimmetrik kriptotizimlar kalitlarining uzunligi keltirilgan. Simmetrik kriptotizim kalitlari uzunligi, bitlar Asimmetrik kriptotizim kalitlari uzunligi, bitlar 56 384 64 512 80 768 112 1792 128 2304 U.Diffi va M.Xellman tomonidan kashf etilgan kalitlarni ochiq taqsimlash usuli foydalanuvchilarga kalitlarni himoyalanmagan aloqa kanallari orkali almashishga imkon beradi. Uning xavfsizligi chegaralangan sohada diskret logarifmlarni hisoblashning mushkulligiga asoslanadi. |
