Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

= − ; (ikki tomonlama ayirboshlash formulasidan
√
kelib chiqqan).

Bu yerda: is – samarador daromadlilik stavkasi.
91

Oxirgi nisbatdan ko‘rinib turibdiki, operatsiyalar samaradorligi qabul qilingan kurs bo‘yicha yillik ko‘paytuvchining o‘rtacha yillik o‘zgarish darajasiga nisbati bilan belgilanadi; k ning o‘sish sur’ati ortishi bilan samaradorlik pasayadi.


4.2.3-misol. Valuta kurslarining 3 yil uchun kutilayotgan nisbati , konvertatsiyalangan mablag‘lar esa 16 % bilan investitsiya qilingan bo‘lsa, u holda safarbar qilingan investitsiya mablag‘ egasiga quyidagiga teng daromad keltiradi:


= ^, − 1 = 1,133-1=0,133 yoki 13,3 %


O‘z navbatida, operatsiya samaradorligi nolga teng bo‘lsa, bunday riskli operatsiyani bajarish kerak emas.


Operatsiya samaradorligi valuta mablag‘larini ix stavka bo‘-yicha to‘g‘ridan to‘g‘ri investitsiyalashdagi daromadlilikka teng bo‘l-gan hol uchun k ning eng katta qiymati quyidagi tenglama yordamida topiladi:
(1+ ) =^{( )} , = (4.2.6)


Ko‘rib chiqilayotgan misol uchun bozorda mazkur valutani yillik 6% stavkada investitsiya qilish mumkinligini taxmin qilsak, k ning eng katta qiymati quyidagiga teng:

=	1 + 0,16	= 1,31
	1 + 0,06

Mos ravishda, operatsiya oxirida kutilayotgan valuta kursi 8200*1,31 = 10742 dan oshmasligi kerak.