Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

= ( + )

(5.2.2)

bu yerda, Rt – t vaqt (r foiz stavkasiga mos keladigan davrlardagi muddat) uchun oshirilgan qiymat;


= – diskontlash koeffitsiyenti (ulushlardagi foiz stavkasi);


R – asosiy kapital (omonatning joriy qiymati).


Fiksirlangan foiz stavkalari uchun kapitalning oshirilgan qiymatining t muddatga bog‘liqligi grafiklari 5.2.1-rasmda keltirilgan (R = 1).


Foizlar yiliga bir martadan ko‘p hisoblangan holda oshirish formulasini hosil qilish uchun (5.2.2) ifodani o‘zgartirish kerak. Yillik foiz stavkasi bir yilda hisoblash davrlari soniga bo‘linadi, t daraja esa bir yilda hisoblash davrlari soniga ko‘paytiriladi:

= (1+ ) ^∗

(5.2.3)

bu yerda, m – yilda hisoblash davrlari soni.


Hozirgacha biz foizlarni diskret hisoblash hollarini ko‘rib chiqdik. Uzluksiz hisoblash natijasi sifatida foizni aniqlash ham o‘ziga xos qiziqish uyg‘otadi.
107

5.2.1-rasm. Fiksirlangan foiz stavkalari uchun kapitalning oshirilgan qiymatining t muddatga bog‘liqligi


Dastlabki davrda R omonatga egamiz. Biz yil oxiriga qadar ushbu summaning maksimal o‘sishiga erishish vazifasini qo‘yamiz. Agar bank yillik r% ni bersa, u holda yil mobaynida saqlangani uchun omonat r% ga ko‘payadi, har qanday qisqa muddat davomida omonat ushbu muddatga mutanosib ravishda ko‘payadi, masalan, bir oy davomida o‘sish (r/12)% va bir kun uchun (r/365)% ni tashkil etadi. Omonatni ochish va yopish operatsiyasi uzluksiz amalga oshiriladi deb tasavvur qilsak (faqat nazariy jihatdan), u holda quyidagi umumiy masalani ko‘rib chiqish mumkin.