Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Quyidagi topshiriqni bajarib ko‘ring. Zararsiz savdo darajasini tahlil qilish.
“Creighton Manufacturing” kompaniyasi yig‘ilib yotgan an-tikvar avtomobillar tormoz tizimini yaxshilash uchun tormoz kontrollerlarini yig‘adi.

O‘tgan yili firmaning daromadlari $20 millionni tashkil qilgan bo‘lib, uning $10 millioni soliqlar va foizlar to‘langungacha daromad (FSTD) ni tashkil qilgan.
47

O‘zgarmas xarajatlar $2 million edi. O‘zgaruvchan xarajatlar $8 million bo‘lib, u firma daromadining 40 foizini tashkil qilgan. Berilgan xarajatlar strukturasiga tayangan holda firma daromadlarining zararsizlik darajasini hisoblang.


Biz bu jarayonni “Pierce Grain” kompaniyasining xarajatlar strukturasidan foydalangan holda tasvirlaymiz. Tasavvur qiling, hisobot berilgan moliyaviy ma’lumotlar 2.3.1-jadvalda ko‘rsatilganidek ko‘rinishga ega.


Agar biz xarajat-savdo-foyda tahlili asoslanadigan sodda matematik bog‘liqlikdan xabardor bo‘lsak, u holda biz 2.3.1-jadvaldan “Pierce Grain” kompaniyasi uchun puldagi zararsizlik nuqtasini topishda foydalanishimiz mumkin bo‘ladi.


Yuqoridagi (2.3.4) tenglamadan foydalangan holda daromadlarning zararsizlik darajasini topishimiz mumkin:
“Pierce Grain” kompaniyasi misolida firmaning o‘zgaruvchan xarajatlarining ($180000) daromadlarga ($300000) nisbati $180000/$300000 yoki 0,6 ga teng bo‘ladi hamda bu natija barcha daromad darajalari uchun o‘zgarmas deb olinadi. Natijada, biz (2.3.4) tenglamadan kompaniya daromadlari zararsizlik darajasini aniqlashda foydalanamiz.

$100000
= _$180000 = $250000 ^{1 −} $300000


2.3.1-jadval
“Pierce Grain” kompaniyasining daromadlar to‘g‘risida hisoboti