O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent tо‘qimachilik va yengil sanoat instituti mustaqil ishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT TО‘QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT INSTITUTI
Mustaqil ishi
 
Mavzu: Paxtani quritish,tozalash,jinlash va presslash jarayonlarida paxta mahsulotlarinining sifat koʻrsatkichlariga taʼsiri
Guruh:__________
Bajardi: _______________
Tekshirdi:_______________
 
Paxtani quritish,tozalash,jinlash va presslash jarayonlarida paxta mahsulotlarinining sifat koʻrsatkichlariga taʼsiri
Reja:
1.Paxtani quritish
2.Jinlash jarayoni
3. Paxta tozalash
4.Paxtani preslash
PAXTANI QURITISH
Quritish jarayoni
Paxtatayyorlashmaskanlarida paxtani dastlabki qayta ishlashdagi asosiy tadbirlardan biri – bu nam paxtaniquritish. Paxta tayyorlash maskanlarida nam paxtani uzoq vaqt saqlashga tayyorlash uni quritish jarayonidan boshlanadi.
Umumiy texnologik jarayonda quritish tadbirlari paxtani tozalash, tolasi va momig’ini ajratishga tayyorlash vazifasini bajaradi.
Paxta tozalash korxonalarida paxtani quritish tabiiy gaz yoki traktor kerosinini yoqish mahsulotlari va atmosfera havosi (3.1.-jadval) aralashmasidan tashkil topgan quritish agenti bilan ishlatiladigan 2SB-10 va SBO rusumli quritgichlarda amalga oshiriladi. Quritish agenti issiqlikni paxtaga olib kelish va bug’langan namlikni quritish kamerasidan olib chiqib ketish vazifasini o’taydi.
Quritish agentining termodinamik holatini aniqlovchi asosiy ko’rsatkichlar uning nisbiy hajmi, zichligi, harorati va bosimi hisoblanadi.

Paxta tozalash korxonalarida namligi 14% gacha chigitli paxtalarni, quritishtozalash bo‘limlaridan o‘tkazmasdan to‘g‘ri tozalash bo‘limlariga ishlab chiqarishga bеriladi. Shu sababli, «Paxtani dastlabki ishlash muvofiqlashtirilgan tеxnologiyasi» ga (PDI 01-2012) muvofiq tozalash bo‘limlarida ham paxtani quritish uskunalarini o‘rnatishga ruxsat etiladi. Paxtani quritish yoki quritish uskunalarining ishlash tartibi (rеjimi), chigitli paxtaning sanoat va sеlеksion naviga, dastlabki namligiga, namlik olish miqdoriga va uskunalarning ish unumdorligiga bog‘liq [1]. Chigitli paxta uni saqlash paytida o‘zining tabiiy xususiyatlarini yo‘qotmasligi lozim. Undan olinadigan tola va chigitning sifati yuqori bo‘lishi uchun uni o‘z vaqtida quritish va iflosliklar dan tozalash kerak. Chigitli paxta ikki usulda quritiladi: Tabiiy quritish – asosan qo‘l bilan terilgan chigitli paxtani dala sharoitida, ochiq maydonchalarda quyosh nurida (oftobda) quritish; Sun’iy quritish, mashinada terilgan va qo‘lda terilgan paxtaning past navlarini har xil konstruksiyali uskunalarda quritish.

• Paxta tozalash korxonalarida namligi 14% gacha chigitli paxtalarni, quritishtozalash bo‘limlaridan o‘tkazmasdan to‘g‘ri tozalash bo‘limlariga ishlab chiqarishga bеriladi. Shu sababli, «Paxtani dastlabki ishlash muvofiqlashtirilgan tеxnologiyasi» ga (PDI 01-2012) muvofiq tozalash bo‘limlarida ham paxtani quritish uskunalarini o‘rnatishga ruxsat etiladi. Paxtani quritish yoki quritish uskunalarining ishlash tartibi (rеjimi), chigitli paxtaning sanoat va sеlеksion naviga, dastlabki namligiga, namlik olish miqdoriga va uskunalarning ish unumdorligiga bog‘liq [1]. Chigitli paxta uni saqlash paytida o‘zining tabiiy xususiyatlarini yo‘qotmasligi lozim. Undan olinadigan tola va chigitning sifati yuqori bo‘lishi uchun uni o‘z vaqtida quritish va iflosliklar dan tozalash kerak. Chigitli paxta ikki usulda quritiladi: Tabiiy quritish – asosan qo‘l bilan terilgan chigitli paxtani dala sharoitida, ochiq maydonchalarda quyosh nurida (oftobda) quritish; Sun’iy quritish, mashinada terilgan va qo‘lda terilgan paxtaning past navlarini har xil konstruksiyali uskunalarda quritish.