O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti huzuridagi Xiva qishloq xo`jalik texnikumining Agrotexnologiyalar va qxmye texnologiyasi kafedrasi

Xiva qishloq xo`jalik
boshqarmasi hodimi O.Raximov

Mundarija :

№	Bitiruv malakaviy ishi bosqichlari nomi	bet
1	Kirish .	6
2	Adabiyotlar sharxi.	7
3	Asosiy qism . Yarim o’tkazgichlarning asosiy xossalari	9
4	Yarim o’tkazgichlarning noyob xossalari	11
5	Yarim o’tkazgich materiallarda kimyoviy bog’lanish	13
6	Yarim o’tkazgich materilaardagi nuqsonlar	17
7	Binar yarim o’tkazgich materiallarida kirish atomlar eruvchanligi	29
8	Xulosa.	32
9	Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.	34
10	Baholash turlari.	36

Reja :

1. 
   Kirish .
   
2. 
   Adabiyotlar sharxi.
   
3. 
   Asosiy qism . Yarim o’tkazgichlarning asosiy xossalari.
   

1. 
   Yarim o’tkazgichlarning noyob xossalari.
   
2. 
   Yarim o’tkazgich materiallarda kimyoviy bog’lanish.
   
3. 
   Yarim o’tkazgich materilaardagi nuqsonlar.
   
4. 
   Binar yarim o’tkazgich materiallarida kirish atomlar eruvchanligi.
   

4. 
   Xulosa.
   
5. 
   Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.
   
6. 
   Baholash turlari.
   

I.Kirish.
Hozirgi zamon ishlab chiqarishining barcha sohalarida, qurilish, tibbiyot va umuman, hayotimizda yarim o’tkazgichlardan keng ko‘lamda foydalaniladi.
Ishning dolzarbligi: Butun dunyo fan va texnikaning rivojlanishida ayniqsa, hozirgi nanotexnologiya va nanoelektronika asarida yoshlar orasida elektronika faniga bo’lgan qiziqish tobora ortmoqda.Zamonaviy elektronika qurilmalari yarim o’tkazgichli materiallardan tayyorlanadi. Yarim o’tkazichlar kristall, amorf va suyuq bo’ladi. Yarim o’tkazgichli texnikada asosan kristall yarim o’tkazgichlar (10¹⁰ asosiy modda tarkibida bir atom dan ortiq bo’lmagan kiritma monokristallari) qo’llaniladi. Odatda yarim o’tkazgichlarga solishtirma elektr o’tkazuvchanligi metallar va dielektriklar oralig’ida bo’lgan yarim o’tkazgichlar kiradi (ularning nomi ham shundan kelib chiqadi). Xona temperaturasida ularning solishtirma elektr o’tkazuvchanligi 10^-8dan 10⁵gacha Sm/m (metrga Simens)ni tashkil etadi. Metallarda =10⁶-10⁸ Sm/m, dielektriklarda esa =10^-8-10^-13 Sm/m. Yarim o’tkazgichlarning asosiy xususiyati shundaki, temperatura ortgan sari ularning solishtirma elektr o’tkazuchanligi ham ortib boradi, metallarda esa kamayadi. Yarim o’tkazgichlarning elektr o’tkazuvchanligi yorug’lik bilan nurlantirish va hatto juda kichik kiritma miqdoriga bog’liq. Yarim o’tkazgichlarning xossalari qattiq jism zona nazariyasi bilan tushuntiriladi.
Ishning maqsadi : Malakaviy bitiruv ishda ko’p komponentali yarim o’tkazgichlar va ularning xossalari orasidagi munosabatlarni qonuniyatlar asosida o’rganish maqsad qilib qo’yildi. Shuningdek adabiyotlardan foydalanib maydonlarning fizik xossalarini tadqiq qilish rejalashtirildi.
Ishning tadqiqot uslubi va uslubiyoti: adabiyotlardan, ilmiy manbalardan va nazariy isoblashlar bilan o’rganish va xulosalar qilish. Momentlarga olib keladigan fizikaviy kattaliklarni tashkil etuvchilari munosabatlaridan o’rganish.

2.