O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch innovatsion university nodavlat ta’lim muassasasi ona tili−O‘qish savodxonligi va uni o‘qitish metodikasi fanidan

5- Tarqatma material

Badiiy matndan gaplarni fraza va taktlarni ajrating, sonini aniqlang.

Mening bolalik yillarim Farg‘ona vodiysining Yaypan, Nursuq, Qudash, Buvayda, Tolliq, Olqor, Oqqo‘rg‘on degan qishloqlarida o‘tgan. O‘ttizinchi yillarning o‘rtalarida bolaligimni o‘ylaganimda chalakam-chatti tush ko‘rganday edim: dumli yulduz chiqqan edi; Babar(Bobir bo‘lsa kerak)
degan yigitni otqorovul miltiq bilan otganda o‘lmagan edi... (A. Qahhor)


6-Tarqatma material


O‘qing. Undоsh tоvushlarni ifоdalоvchi harflarni ko‘chiring (takrоrlangan harflar оlinmaydi). Undan tоvushlarning оvоz, tоvush paychalarining ishtirоki va tarkibiga ko‘ra хususiyatlarini namunadagidеk izоhlang.
Namuna. Bahоr – b – оvоzning ishtirоkiga ko‘ra shоvqinli, tоvush paychalarining ishtirоkiga ko‘ra jarangli, tarkibiga ko‘ra sоf undоsh tоvush.
Qayiqlar to‘хtaydigan jоyda оch yashil, tiniq mоviy rang hоshiya chizilgan оppоq qayiqlar еngil to‘lqinda chayqalib turardi.


7-Tarqatma material


O`qing. Unli fonemalarni tilning gorizontal, vertikal harakatiga va lablarning ishtirokiga ko`ra guruhlab, quyidagi chizmaga joylang.
Tilim bormas aslo ko`r qiz demakka,
Siz ham bir eshiting «Dugoh”, “Bayot”ni.
CHamamda, ko`z nuri ko`chgan yurakka,
SHuning-chun u kuylar qaynoq hayotni.(O. Xoldor.)

Tilning gorizontal harakatiga ko`ra		Tilning vertikal harakatiga ko`ra			Lablarning ishtirokiga ko`ra
Til oldi	Til orqa	Yuqori tor unlilar	O`rta keng unlilar	Quyi keng unlilar	Lablangan	Lablanmagan