O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi


Elektr qarshilik termometrlari


Download 1.08 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/27
Sana24.11.2021
Hajmi1.08 Mb.
#176922
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   27
Bog'liq
Tajriba ishi 1-qism

Elektr qarshilik termometrlari 

Qarshilik  termometrlarining  ishlash  printsipi,  metall  o`tkazgichlarning  elektr 

qarshiligini  temperatura  o`zgarishi  bilan  o`zgarishiga  asoslangan.  Metallarda  temperatura 

ortishi  bilan  ularning  elektr  qarshiliklari  ortadi.    Qarshilik  termometrlarining  afzalligi 

quyidagilardir:  o`lchashdagi  yuqori  aniqlilik;  temperaturani  kichik  diapazonda  o`lchash 

mumkinligi;  axborotni  masofaga  uzatishni  va  avtomatik  ravishda  yozib  borishning 

mumkinligi.  

Qarshilik termometri materialiga quyidagi talablar qo`yiladi: 

1)  Fizik  va  kimyoviy  xususiyatlarning  temperatura  o`zgarishi  bilan  o`zgarmasligi 

(xususan, termometr qarshiligini temperaturadan bog`lig`ligini o`zgarmasligi);  

2)  O`lchov  asbobi  sezgirligini  oshirish uchun, qarshilik termometri  materiali  elektr 

qarshiligi temperatura koeffitsienti yuqori bo`lishi kerak;  

3). Termometrni kichik razmerda tayyorlash maqsadida, o`tkazgich katta solishtirma 

qarshilikga ega bo`lishi kerak;  




 

11 


4).  Tayyorlanadigan  termometrlarni  o`zaro  almashinuvchanligini  ta`minlash 

maqsadda metallni toza xolda olish mumkin bo`lishi kerak.  

Toza xolda olish mumkin bo`lgan metallardan qarshilik termometrlari tayyorlashga 

yaroqligi platina (pt) va mis  (Cu) qisoblanadi. 

Eng  yaxshi  material  bo`lib  platina  qisoblanadi,  chunki  u  oksidlanish  muxitida 

kimyoviy  inert  bo`lib,  uni  toza  xolda  olish  mumkin.  Platinining  elektr  qarshiligi 

temperatura koeffitsienti -3,94.10

-3

 grad



-1

 va solishtirma qarshiligi - 0,099 om mm

2

/m.  


Platinali  qarshilik  termometri  yordamida  temperaturani    -200

0

C+650



0

C  chegarada 

o`lchash mumkin. Platinani R

t

  qarshiligi temperaturani 0



0

C+650


0

C  chegarasida quyidagi 

tenglama bo`yicha aniqlanadi  

R



= R

(1+At+Bt



2

A va B - o`zgarmas koeffitsientlar, ularning qiymati graduirovkalashda aniqlanadi;  



R

- 0



0

C dagi qarshilik. 

Platinali qarshilik termometri (TSP-1, Gr21) qurilmasini ko`ramiz (rasm-3.1). 

 

 




Download 1.08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling