O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
Elektr qarshilik termometrlari
Download 1.08 Mb. Pdf ko'rish
|
Tajriba ishi 1-qism
Elektr qarshilik termometrlari
Qarshilik termometrlarining ishlash printsipi, metall o`tkazgichlarning elektr qarshiligini temperatura o`zgarishi bilan o`zgarishiga asoslangan. Metallarda temperatura ortishi bilan ularning elektr qarshiliklari ortadi. Qarshilik termometrlarining afzalligi quyidagilardir: o`lchashdagi yuqori aniqlilik; temperaturani kichik diapazonda o`lchash mumkinligi; axborotni masofaga uzatishni va avtomatik ravishda yozib borishning mumkinligi. Qarshilik termometri materialiga quyidagi talablar qo`yiladi: 1) Fizik va kimyoviy xususiyatlarning temperatura o`zgarishi bilan o`zgarmasligi (xususan, termometr qarshiligini temperaturadan bog`lig`ligini o`zgarmasligi); 2) O`lchov asbobi sezgirligini oshirish uchun, qarshilik termometri materiali elektr qarshiligi temperatura koeffitsienti yuqori bo`lishi kerak; 3). Termometrni kichik razmerda tayyorlash maqsadida, o`tkazgich katta solishtirma qarshilikga ega bo`lishi kerak; 11
4). Tayyorlanadigan termometrlarni o`zaro almashinuvchanligini ta`minlash maqsadda metallni toza xolda olish mumkin bo`lishi kerak. Toza xolda olish mumkin bo`lgan metallardan qarshilik termometrlari tayyorlashga yaroqligi platina (pt) va mis (Cu) qisoblanadi. Eng yaxshi material bo`lib platina qisoblanadi, chunki u oksidlanish muxitida kimyoviy inert bo`lib, uni toza xolda olish mumkin. Platinining elektr qarshiligi temperatura koeffitsienti -3,94.10 -3 grad -1 va solishtirma qarshiligi - 0,099 om mm 2 /m.
Platinali qarshilik termometri yordamida temperaturani -200 0 C+650 0 C chegarada o`lchash mumkin. Platinani R t qarshiligi temperaturani 0 0 C+650
0 C chegarasida quyidagi tenglama bo`yicha aniqlanadi R t = R 0 (1+At+Bt 2 ) A va B - o`zgarmas koeffitsientlar, ularning qiymati graduirovkalashda aniqlanadi; R 0 - 0 0 C dagi qarshilik. Platinali qarshilik termometri (TSP-1, Gr21) qurilmasini ko`ramiz (rasm-3.1).
Download 1.08 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling