O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

Kichik
A
< =	Kichik yoki teng	A<=B
=,	Teng,	A=B,
>	Katta	A>B
t	Teng emas	AtB
> =	Katta yoki teng	A>=B

(iii) Qavslar ( {} ). Qavslar juftligi izoh yozish maqsadida ishlatiladi.
Misol uchun,

1. 
   BEGIN {Start of the algorithm}
   
2. 
   Set N N + 1 {Increase the value of N by 1}
   
3. 
   END {End of the algorithm}
   

Asosiy Nazorat Tuzilmalari.
Asosiy nazorat tuzilmalari yaxshi va samarali algoritm yozish uchun ishlatiladi. Ularning turlari:

1. 
   Saralash
   
2. 
   Tarmoqlash
   

(iii)Takrorlanish

1. 
   Saralash. Saralash usulini ishlatilishi bizlarga, agar berilayotgan shart TRUE bo'lsa yoki FALSE bo'lganda biror boshqa bir shartni tanlab olish zaruriyatini hal qilishda yordam beradi. Saralash uchun bo'lgan asosiy ifodalar IF-THEN-ELSE.
   

Sintaksisi:
IF (to'g'ri holatda) THEN
{
s1
s2
sn
} ELSE
{ f1 f2
fn
}
Misol uchun, shu algoritmni ko'rib chiqib 2 son o'rtasida kattasi topish vazifasi. BEGIN
Birinch qadam Read NUM1, NUM2
Ikkinchi qadam IF NUM1>NUM2 THEN
WRITE (NUM1, —greater” (kattaroq)
ELSE
WRITE (NUM2, —greater” (kattaroq)
END.

2. 
   Tarmoqlash. Tarmoqlash ifodasi biz bir bajarilishini nazorat qilmoqchi bo'lgan amalimizni bir qismidan yoki qadamdan ikkinchi bir qismga yoki qadamga ko'chirmoqchi bo'lgan taqdirda amalga oshiriladi. Tarmoqlashda ishlatiladigan asosiy ifoda GOTO hisoblanadi va uning sintaksisi:
   

GOTO n
Bu yerda n musbatdir va sonlar qadamini aniqlashtirib berib amalga oshiriladi.

3. 
   Takrorlanish. Bu ifodani asosan tasdiqlash yoki ko'p miqdorda tasdiqlovchilar amalga oshirilayotgan vaqtlarning soniga to'g'ri kelishi deb tushunish mumkin. Quyidagi operatorlar tez-tez algoritmda ishlatiladi:
   

1. 
   WHILE-DO
   
2. 
   REPEAT-UNTIL
   
3. 
   WHILE-DO : Sintaksisi:
   

Birinchi qadam WHILE (holati) DO
Ikkinchi qadam S1
Uchinchi qadam S2
N+1 qadami SN
N+2 qadami END-WHILE

4. 
   REPEAT-UNTIL: Bu amal WHILE-DO ga o'xshash, dalil sifatida
   

tarmoqlash shartiga qadar qoldiqlar yolg'on yoki to'g'ri bo'ladi. Sintaksisi:
Birinchi qadam REPEAT
Ikkinchi qadam S1
Uchinchi qadam S2
N+1 qadami SN
N+2 qadami UNTIL (holati)
Algoritmning afzalliklari:
Algoritmning asosiy afzalliklari quyidagilar:

1. 
   Muammoning bosqichma-bosqich hal etishning oson tushunish mumkinligi;
   
2. 
   Xatoliklar osonlikcha hal etilishi;
   
3. 
   Dasturlash tillaridan bog'liq emasligi, ozodligi;
   
4. 
   Kompyuterga algoritmning har bir bosqichi osonlikcha kodlanishi va dasturning yuqori darajadagi kodlashtirish tiliga mos kelishi.
   

11.2. Sodda dastur algoritmlarini ishlab chiqish.
ALGORITM: Ikkita sonni o' rnini almashtirish.
Berilgan ikkita son A, B.Biz bu sonlarni o'rnini almashtirishimiz kerak⁴⁹.

1. 
   INPUT A, В
   
2. 
   TEMP <- A
   

A <- В В <- TEMP

3. 
   Write —Exchanged values are ”, A, В
   
4. 
   End.
   

ALGORITM:Uchta sonni ichidan maksimalini topish.
Berilgan uchta son A, B, C. Biz bu sonlarni ichidan eng kattasini topishimiz kerak.

1. 
   INPUT A, B, C
   
2. 
   IF (A >B) THEN
   

Begin
IF (A > C) THEN
Write —Biggest number is”, A
ELSE
Write —Biggest number is”, C
End
ELSE
Begin