O’zbekiston respublikasi оliy va o’rta maxsusтa’lim vazirligi тоshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Oʻzbekiston Respublikasi jahonning 140 dan ortiq mamlakatlari bilan savdosotiq aloqalarini amalga oshirmoqda. 2003-yilda Oʻzbekistonning tashqi savdo aylanmasi 6,7 mlrd. AQSH dollarini tashkil etdi. Bu koʻrsatkich 2002-yilga nisbatan 17,3% kupdir. Uning Tashqi savdoda jahonning iqtisodiy rivojlangan mamlakatlari hissasi ortib bormoqda.Oʻzbekiston savdo aylanmasining 62% uzoq xorij mamlakatlariga, 38% esa MDH mamlakatlari hissasiga toʻgʻri kelmoqda. Oʻzbekistonning hozirgi asosiy savdo hamkorlari — Buyuk Britaniya, Germaniya, Yaponiya, Shveysariya, AKSH, Janubiy Koreya, Rossiya, Italiya, Niderlandiya, Belgiya, Turkiya, Fransiya, Xitoy va boshqa davlatlar. Respublika Tashqi savdoning 60%dan ziyodrogʻi Yevropaga, 33% Osiyo, 6,5% Amerika qitʼasi mamlakatlari hissasiga toʻgʻri keladi (2003). Tashqariga tovar chiqarish tarkibida mashina va asbobuskunalar, rangli metallar va energiya vositalari oʻrin olmoqda. Asosiysi — Oʻzbekistonning Tashqi savdoda faqat xom ashyo vositalari bilan qatnashuviga barham berilmoqsa, eksport tarkibi sezilarli kengaymoqda. Rivojlangan mamlakatlar bilan savdo aloqalari chetdan qoʻshimcha moddiymoliyaviy resurslarni jalb kilish, ishlab chiqarish.ga ilgor texnika va texnologiyani joriy etish, ichki isteʼmol bozorini turlituman keng xalq isteʼmoli tovarlari bilan toʻldirish, xizmat koʻrsatish sohasida xorij tajribasidan foydalanish, qoʻshimcha ish oʻrinlarini yaratihda muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Mamlakatning Tashqi savdo siyosatini Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar Agentligi amalga oshiradi.Tashqi savdo "OʻzbekistonGarchi ular har biri tomonidan aytilgan harakatlar nuqtai nazaridan turli xil atamalar bo'lsa-da, ammo mamlakatlarning tijorat va texnologik rivojlanishi jihatidan ular juda dolzarbdir, shuning uchun ham ularning iqtisodiy darajasidan qat'i nazar, har doim ta'sirini hisobga olgan holda qo'llanilishi kerak.bu sabab bo'lishi mumkin.
Import va eksport shunchaki tovarlarni jo'natish yoki qabul qilishga asoslangan bo'lib, ular qabul qiluvchi mamlakatlarda mavjud bo'lmasligi mumkin, bu raqobatbardoshlik yoki tijorat yangiliklarining katta indeksini yaratishi yoki shunchaki iqtisodiy munosabatlar nuqtai nazaridan yaxshilanishi mumkin. .Bularning ahamiyati nimada ekanligini bilish uchun avval ular nima ekanligini, qanday ishlashini va qanday xususiyatlarini bilishingiz kerak.Bu har qanday mahsulot yoki xizmatni ularni sotib olgan davlat hududi bo'ylab qonuniy ravishda sotish uchun mamlakat ichkarisida tashish sifatida tavsiflanadi.
Import ushbu mamlakat hududida mavjud bo'lgan mahsulotlarning turlarini diversifikatsiya qiladi, chunki ushbu mintaqada doimiy ravishda ishlab chiqarilmaydigan buyumlarni olish mumkin, bu mahalliy kompaniyalarga import qilingan modellardan foydalanishni rag'batlantiradi va shu bilan savdo va sanoat zonasida katta raqobat paydo bo'ladi. xuddi shu.
Import turlari va ularning xususiyatlari-Oddiy import-Bu eng sodda narsa, bu bojxona jarayonidan qonuniy yo'l bilan o'tib, mamlakat ichida sotish uchun chet el mahsulotlarini olishni anglatadi.Uni tavsiflovchi ba'zi bir omillar shundan iboratki, tovar cheksiz muddatgacha yoki u o'z hududida tijorat tsiklini tugatguncha qoladi va erkin mavjuddir.
Bojsiz import-Bu bojxona cheklovlari mavjud bo'lishi yoki bo'lmasligi mumkin bo'lgan shartnoma yoki bitim yordamida olib kiriladi.Uning eng dolzarb xususiyatlari shundaki, u boshqalar qatori xorijiy tovarlarga ega bo'lib, ular kelishuvlar orqali amalga oshiriladi, ular portlarda ba'zi ko'rsatmalar cheklanishidan foydalanishadi va tovar cheklanishi mumkin. Majburiyatlar bo'yicha reimport-Texnik yoki taqdimotda ishlamay qolishi mumkin bo'lgan tovarlar qaytarib yuborilganda, ularni jo'natgan kompaniyalarga qoplanadi va ular qayta jo'natilganda tarifli dasturlar uchun ko'proq xarajatlarni keltirib chiqaradi.
U erkin tasarrufga ega bo'lgan tovar bo'lishi, u kelgan hududga qayta kirib borishi, oldingi eksporti va shu ekspeditsiya bilan qo'shilgan atributlarga ega bo'lishi bilan tavsiflanadi.
Eksport nima?Bu mamlakat ishlab chiqarilgan va ishlab chiqarilgan mahsulotlarni, ularni sotib olishga qiziqqan boshqa mintaqalarga sotishdan manfaatdor bo'lganida yuz beradi, bu esa yangi valyuta olish hisobiga eksponent iqtisodiy foyda keltiradi.
Bu o'zlari taqdim etadigan yoki sotmoqchi bo'lgan tovarlar yoki xizmatlarni jo'natishni osonlashtiradigan tijorat shartnomalari mavjud bo'lgan taqdirda, ularni amalga oshiradigan mamlakatlarga katta miqdorda daromad keltiradi.
Eksport turlari va ularning turlari xususiyatlari
U tovarlarning joylashish vaqtiga va uning harakatlanish yo'nalishiga qarab tasniflanishi mumkin, eksport turlari:Bu vositachilar bo'lmaganida, shuning uchun biznes egalari protsedurada yordam berish uchun uchinchi shaxslarni yollamasdan butun operatsiyani boshqaradilar, bu sohada ko'proq tajribaga ega kompaniyalar uchun tavsiya etiladi, chunki ular bilim olish uchun katta imkoniyatlarni talab qiladi ularni amalga oshirish uchun mavzu.Bu faqat eksport qilmoqchi bo'lgan kompaniyaning jarayoni ekanligi bilan tavsiflanadi, tovar bilan ko'proq boshqariladigan muomalaga ega, chunki u ishonchli xodimlarning qo'lidan o'tadi, tashqi xarajatlar bu jarayonni amalga oshiruvchi uchinchi tomonlar bilan hosil bo'lmaydi.Kompaniya o'z mahsulotlarini yoki xizmatlarini eksport qilish alternativasidan boshlaganida, ular bu borada tajribaga ega emaslar, shuning uchun ular ushbu sohada ixtisoslashgan uchinchi shaxslarni yollashga qaror qilishadi.Uning asosiy xususiyatlari tovarlarning ushbu sohadagi mutaxassislar qo'lida xavfsiz sayohat qilishi, eksport qiluvchi kompaniyalarning xavfsizlik tizimi tomonidan paketlarni kuzatib borishi, paketlar sug'urtalanishi mumkin, shuning uchun tovar qutisi yo'qolsa, mas'ul kompaniya bo'lishi mumkin.pudratchini tashvishlardan xalos etadigan vaziyat haqida g'amxo'rlik qiladi.Qabul qiluvchi mamlakatning odatlari o'sha hududda qolish uchun ruxsat bermaydigan tovarlarni jo'natish vaqtida, u vaqtincha qolish deb hisoblanadi, chunki oxir-oqibat mahsulot ishlab chiqarilgan joyga qaytishi kerak.Bu har qanday narsadan ko'proq eksport qilinadigan xizmatlarning ekspluatatsiyasi bilan tavsiflanadi, ular tugallangandan so'ng, uning eksport qilinadigan joyida doimiyligi, shuningdek, materiallar yoki texnikani ta'mirlash uchun jo'natish juda muhimdir. birinchisiga teskari.Bojxona tomonidan tekshirilgandan va umuman qonuniy yo'l bilan qabul qilinayotganda, tovar shu erda iste'mol qilinishni maqsad qilgan holda, shu hududda qoladi.Ular oziq-ovqat, elektron qurilmalar, avtomobillar, kiyim-kechak va poyabzal kabi iste'mol qilinadigan mollar va boshqalar.Import va eksportning ahamiyati.Ikkala faoliyat ham mamlakatning maqbul rivojlanishi uchun, yoki yaxshiroq iqtisodiy muvozanatga erishish juda muhimdir.