O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta ta`lim


Download 127.2 Kb.
Sana22.04.2023
Hajmi127.2 Kb.
#1380530
Bog'liq
2, 3-amaliy mashg\'ulot


O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA TA`LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI TABIIY FANLAR FAKULTETI GEODEZIYA, KARTOGRAFIYA VA KADASTR YO’NALISHI 211- GURUH TALABASI SHERMETOV FIRDAVSNING GEODEZIYA FANIDAN




2-3-AMALIY ISHI


MAVZU: Gorizontal yo’nalishlarni doiraviy qabullar usulida o`lchash va jurnalni ishlab chiqish

BAJARDI: SHERMETOV FIRDAVS
QABUL QILDI: XAMRAYEV ERGASH

URGANCH-2023
2-, 3-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Gorizontal yo’nalishlarni doiraviy qabullar usulida o`lchash va jurnalni ishlab chiqish
Har bir qabul ikkita yarim qabuldan tashkil topib vertikal doirani DCh va DO‘ holatlarida bajariladi.
Birinchi qabulda limb shunday joylashtiriladiki, ko‘rish trubasi boshlang‘ich punktga qaratilganda undan sanoq nolga yaqin bo‘lsin. Har bir keyingi qabulda bu sanoq  = +i ga oshirib boriladi. Bu yerda m- qabullar soni; i- limb bo‘lak qiymati.
Birinchi yarim qabulda ishlar quyidagi tartibda bajariladi: DCh holatida ko’rish trubasi boshlang‘ich punktga qaratilib alidada mahkamlanadi va doiradan sanoq olinadi, keyin alidada bo‘shatilib ko’rish trubasi soat mili yo‘nalishi bo‘yicha burab keyingi pnuktlarga ketma-ket qaratilib sanoqlar olib boriladi va jurnalga yoziladi. Yarim qabul yana boshlang‘ich punktga qaratilib doiradan sanoq olish bilan yakunlanadi. Bunda ikkita sanoqlar ayirmasi T2 teodoliti uchun 8" dan oshmasligi kerak. Ko’rish trubasini DO’ holatiga keltirib ikkinchi yarim qabulda truba yana boshlang‘ich punktga qaratilib sanoq olinadi va jurnalga yoziladi. Keyin soat mili yo‘nalishiga qarama-qarshi yo‘nalishda punktlarga ketma-ket qaratilib sanoqlar olinadi va jurnalga yozib boriladi (1-jurnal). Har bir punktga ko’rish trubasi qaratilganda limb shtrixlari ikki martadan tutashtirilib ikkitadan sanoq olinadi (faqat sekundda).Bu ishlar bitta qabulni tashkil etadi.
Ikkinchi qabul boshida gorizontal doira sanog‘i 180 qiymatga oshirib olinadi va ishlar birinchi qabuldagi tartibda bajariladi.
Quyida triangulyasiya punktida doiraviy qabullar usulida gorizontal burchak (yo‘nalish)larni o‘lchash jurnali keltiriladi.
1-jurnal

Teodolit: T2
Punkt: Mashinasozlar
Sana:02.02.21
Vaqt:9:00
Tasvir:



Qabul: 1
t=+8C
Ob-havo: ochiq
Ko‘rinish: yaxshi


Yo‘nalish

Doira holati

Limbdan sanoqlar

Mikrometr-dan sanoqlar



2c



Nolga keltirilgan yo‘nalishlar

a1

a2



1

2

3

4

5

6

7

8

9

Chig‘atoy

DCh

0 00'

40,2"

40,4"

40,3"

-4,9"

0 00'42,8"

000'00"

DO‘

18000'

45,3"

45,1"

45,2"




0,0"




Ko‘kcha

DCh

13150'

02,0"

02,2"

02,1"

-5,2"

13150'04,7"

13149'22,0"

DO‘

31150'

07,1"

07,5"

07,3"




+0,1"




Oqtepa

DCh

24034'

24,6"

25,2"

24,9"

-7,2"

24034'28,5"

24033'45,9"

DO‘

6034'

31,9"

32,3"

32,1"




+0,2"




Chig‘atoy

DCh

0 00'

40,0"

40,8"

40,4"

4,0"

000'42,4"

000'00"

DO‘

18000'

44,6"

44,4"

44,5"




+0,4"




Qabul yopilmasligi DCh = +0,1"; DO’ = - 0,7"; o’r = - 0,3".


Kollimatsiyani eng katta o‘zgarishi 2c = 3,2;  = - = +0,1"
Har bir qabulda hisoblangan va nolga keltirilgan yo‘nalishlar farqi T2 teodoliti uchun 8" T5 teodoliti uchun 12" dan oshmasligi kerak.
To‘la qabulni tekshirish hisoblangan kollimatsiya xatosi ( ) T2 teodoliti uchun har bir qabulda dan oshmasligi xizmat qiladi.
Agar har bir qabulda hisoblangan 2c o‘rtacha yo‘nalishlar farqi yo‘l qo‘yiladigan qiymatdan oshsa eng katta va eng kichik qiymatli yo‘nalishlar qayta kuzatiladi.
Quyidagi formula bilan har bir yo‘nalishga tuzatma topiladi:
k  (o‘r / n)(k 1)
bunda k – yo‘nalish uchun tuzatma; n – kuzatilgan yo‘nalishlar soni; k – kuzatilgan yo‘nalishning tartib raqami.
topshiriq
Amaliy ishni bajarish uchun berilgan boshlang‘ich ma’lumotlar:
1-jadval

Yo‘nalish

Doira
holati

Limbdan
sanoqlar

Mikrometr
-dan sanoqlar

a1

a2

1

2

3

4

5

“Amur”

DCh
DO‘

0° 00'
180° 00'

40,2"
45,3"

40,4"
45,1"

“Daryo”

DCh

113° 16'

26,2"

25,8"




DO‘

293° 16'

27,4"

28,2"

“Zenit”

DCh

209° 48'

04,6"

05,0"




DO‘

29° 48'

09,7"

09,1"

“Janub”

DCh

286° 35'

27,2"

27,8"




DO‘

106° 35'

32,7"

33,5"

“Amur”

DCh

0° 00'

41,1"

41,8"




DO‘

180° 00'

44,8"

45,3"


Variantlarni olish tartibi:
Har bir talaba 1-jadvalda berilgan Daryo, Zenit va Janub yo‘nalishlar burchaklarini gradus, minut va sekundlarining butun qismiga gurux jurnaldagi tartib raqamini qo‘shgan holda burchaklarni o‘lchash jurnalni ishlab chiqishi kerak.
Masalan Abdullaev Ikrom gruh jurnalidagi tartib raqami 2 bo’lsa, u holda uning variant quyidagicha bo’ladi
2-jadval

Yo‘nalish

Doira
holati

Limbdan
sanoqlar

Mikrometr
-dan sanoqlar

a1

a2

“Daryo”

DCH
DO‘

115° 18'
295° 18'

28,2"
29,4"

27,8"
30,2"

“Zenit”

DCH
DO‘

211° 50'
31° 50'

06,6"
11,7"

07,0"
11,1"

“Janub”

DCH

288° 37'

29,2"

29,8"




DO‘

108° 37'

34,7"

35,5"


1-jadvalga asosan har bir talaba o’z variant bo’yicha quyidagi triangulyasiya punktida doiraviy qabullar usulida gorizontal burchaklarni o‘lchash jurnalida(2-jurnal) hisoblash ishlarini bajarishi kerak.
Gorizontal yo’nalishlarni doiraviy qabullar usulida o`lchash va jurnalni ishlab chiqish
mavzusi bo’yicha
topshiriq
Amaliy ishni bajarish uchun berilgan boshlang‘ich ma’lumotlar:
1-jadval

Yo‘nalish

Doira
holati

Limbdan
sanoqlar

Mikrometrdan sanoqlar

a1

a2

1

2

3

4

5

“Amur”

DCh



0° 00'



40,2"



40,4"



DO‘

180° 00'

45,3"

45,1"

“Daryo ”

DCh

113° 16'

26,2"

25,8"




DO‘

293° 16'

27,4"

28,2"

“Zenit”

DCh

209° 48'

04,6"

05,0"




DO‘

29° 48'

09,7"

09,1"

“Janub”

DCh

286° 35'

27,2"

27,8"
















DO‘

106° 35'

32,7"

33,5"

“Amur”

DCh

0° 00'

41,1"

41,8"




DO‘

180° 00'

44,8"

45,3"


Variantlarni olish tartibi:
Har bir talaba 1-jadvalda berilgan Daryo, Zenit va Janub yo‘nalishlar burchaklarini gradus, minut va sekundlarining butun qismiga gurux jurnaldagi tartib raqamini qo‘shgan holda burchaklarni o‘lchash jurnalni ishlab chiqishi kerak.
Masalan Abdullaev Ikrom gruh jurnalidagi tartib raqami 2 bo’lsa, u holda uning variant quyidagicha bo’ladi
2-jadval

Yo‘nalish

Doira
holati

Limbdan
sanoqlar

Mikrometrdan sanoqlar

a1

a2

“Daryo”

DCH
DO‘

115° 18'
295° 18'

28,2"
29,4"

27,8"
30,2"

“Zenit”

DCH
DO‘

211° 50'
31° 50'

06,6"
11,7"

07,0"
11,1"

“Janub”

DCH

288° 37'

29,2"

29,8"




DO‘

108° 37'

34,7"

35,5"


1-jadvalga asosan har bir talaba o’z variant bo’yicha quyidagi triangulyasiya punktida doiraviy qabullar usulida gorizontal burchaklarni o‘lchash jurnalida(2-jurnal) hisoblash ishlarini bajarishi kerak.
Variant___ 2-jurnal



Teodolit: T2
Punkt:
Sana:___________
Vaqt:_________
Tasvir:__________



Qabul: ____
t=________
Ob-havo: _______
Ko‘rinish: ________

Yo‘na-lish

Doira
holati

Limbdan sanoqlar

Mikrometrdan sanoqlar







Nolga keltirilgan yo‘nalishlar







1

2

3

4

5

6

7

8

9

Amur


DCH

0° 00'

40,2"

40,4"

40,3"

-4,9"

00'42,8"00'42,8"

000'00"

DO‘

180° 00'

45,3"

45,1"

45,2"




0,0"




Daryo


DCH

133°36'

46,2"

45,8"

46,0"

-1,8"

133°36'46,9"

133°36'4,0"

DO‘

313°36'

47,4"

48,2"

47,8"




-0,1"




Zenit


DCH

229°08'

24,6"

25,0"

24,8"

-4,6"

229°08'27,1"

229°07'44,1"

DO‘

49°08'

29,7"

29,1"

29,4"




-0,2"




Janub


DCH

306°55'

47,2"

47,8"

47,5"

-5,6"

306°55'50,3"

306°55'07,2"

DO‘

126°55'

52,7"

53,5"

53,1"




-0,3"




Amur


DCH

0° 00'

41,1"

41,8"

41,4"

-3,6"

0°00'43,2"

00°00'00"

DO‘

180° 00'

44,8"

45,3"

45,0"




-0,4"




Qabul yopilmasligi:


DCh = +1,1
DO’ = -0,2
o’r = +0,4
Kollimatsiyani eng katta o‘zgarishi:
2c =
 = - =
Bajardi: 211-kartografiya guruhi talabasi Shermetov Firdavs
Download 127.2 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling