O’zbeкiston respubliкasi oliy va o’rta

I sh l a sh  t a r t i b i. Ilashimligi aniqlanayotgan tuproq teshiklari 

3  mm  li  elakchadan  o’tkaziladi.  So’ng  undan  kattaligi  2  x  2  x  2  sm  li 

g’ishtsimon  bo’lakchalar  tayyorlanadi  (to’proq  yaxshi  qovushgan  va 

buzilmagan  bo’lsa,  undan  shu  kattalikda  namuna  kesib  olinadi). 

---

Tayyorlangan bo’lakchalar 105°C issiqda termostatda o’zgarmas og’irlikka 

kelgunga qadar quritiladi. So’ngra termostatdan olib, Atterberg asbobidagi 

disk  toshga  qo’yiladi;  disk  ustiga  sekin-asta  tarozi  toshi  qo’yila  beradi 

Tuproqning toshni ko’tarishi uning ilashimlik darajasini ko’rsatadi.  

E  s  l  a  t  m  a.  Mexanikaviy  tarkibiga  qarab  tuproqning  ilashimlik 

xossasi  soz  tuproqlarda  taxminan  31—60  kg,  og’ir  qumoqli  tuproqlarda 

16—30 kg, yengil qumloq tuproqlarda 8—15 kg, qumli tuproqlarda esa 0,5 

kg bo’ladi. 

K e r a k l i   a s b o b l a r: elakcha, termostat, Atterberg asbobi, 

pichoq, tarozi va toshlari.