turga va sistemaning bir qismidan ikkinchi qismiga o’tishini, shuningdek,
4
Termodinamikaviy sistemaning bir holatdan ikkinchi holatga o’tishi
termodinamikada
protsess yoki
jarayon deyiladi. Termodinamika
yunoncha «termi» va «dinamis», ya‘ni «issiqlik» va «ish» so’zlaridan
olingan bo’lib, issiqlik va ishning bir – biriga aylanishi haqidagi fandir.
Demak, biz termodinamikani o’rganish uchun issiqlik va ishning o’zi
nima ekanligini bilib olmog’imiz kerak.
Uzoq vaqtlarga qadar issiqlikning tabiati haqida ikki xil fikr hukm surib
keladi. Birinchi gipotezaga ko’ra jism qizdirilganda u issiqlik oladi.
Sovitilganda esa issiqlik beradi, ya‘ni qizigan jism shu jism moddasi bilan
issiqlik aralashmasidan iborat.
Boshqacha aytganda, issiqlik ham modda. U istalgan jismga kira oladi
va undan chiqa oladi. Bu fikrni 1613 yilda ilgari surgan Galiley issiqlik
moddasiga flogiston, ya‘ni teplorod deb nom berdi. Uning fikriga ko’ra
flogiston jismlar orasida turlicha taqsimlanadi. Jismda u qancha ko’p bo’lsa,
jism harorati shuncha ko’p bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: