O'zbekiston Respublikasi Qishloq infratuzilmasini rivojlantirish loyihasi atrof-muhit va ijtimoiy ta'sirni baholash

 
7-jadval. Turli masofalardagi shovqin darajasi 
Masofa  
Ekvivalent shovqin darajasi (maksimal), dB 
Ekskavator (81)  
Dozer (82)  
Compactor (83)  
5 
78 
79 
80 
10 
66 
67 
68 
75 
63,7 
64,7 
65,7 
100 
60 
61 
62 
300 
48,6 
50 
50,6 
Loyiha maydonchalarida birinchi bo'lib quriladigan panjara (kamida 2 metr) tufayli shovqin 
darajasi 6 dB ga kamayadi. Bundan tashqari, asfaltlanmagan tuproq singishi tufayli shovqin 
darajasi 1,5 dB ga kamayadi. 
7-jadvalda keltirilgan shovqin tarqalish natijalari asosida va yuqorida sanab o'tilgan shovqin 
darajasining pasayishini hisobga olgan holda, devor joyidan 100 m masofada shovqin darajasi 
standartlarga mos keladi - 
7
yashash uylariga moslashtirilgan hududda kunduzgi uchun 55 dB. 
Dastlabki baholash shuni ko'rsatdiki, qurilishga moslashtirilgan maydon uchun atrofdagi 
shovqin darajasi 10 dB bo'yicha standartlardan oshadi va u 65 dB ga teng. XMK talablariga 
muvofiq, "shovqin ta'siri 1.7.1-jadvalda keltirilgan darajalardan oshmasligi yoki qabul 
qiluvchilarning eng yaqin joyida 3 dB fon darajasining maksimal o'sishiga olib kelishi kerak"
8
. 
Shuning uchun, qurilish uskunalari bilan shovqin darajasi qurilish maydoniga yaqin uylar 
oldida 68 dB dan oshmasligi kerak. 
Loyiha maydonlari Qo’shtol QFY aholi punktida joylashgan. Shuning uchun, ushbu maydon 
uchun kutilgan shovqin ta'siri baholandi. 
Shunday qilib, "quduq 1 suv minora 1" hududi uchun Janubiy-g'arbdan qurilish 
maydonchasigacha bo'lgan birinchi qatordagi uylar taxminan 5 metr, Sharqiy uchastkadan esa 
10 metr masofada joylashgan (9-rasm). ShNK-2.04.02-19 ga asosan " suv ta'minoti. Tashqi 
tarmoqlar va inshootlar " suv inshootlari zonasining birinchi zonasining chegarasi inshootlar 
maydonining panjarasiga to'g'ri kelishi va boshqa inshootlarning devorlari va suv minoralari 
vallaridan masofada ta'minlanishi kerak - kamida 15 m (10.17-band). Suv minorasi hududning 
o'rtasida loyihalashtirilayotganligi sababli, zonaning birinchi kamarining sanitariya va himoya 
chegaralari kuzatiladi va yaqin atrofdagi turar-joy binolarini ko'chirish talab qilinmaydi. Suv 
ta'minoti manbai zonasining ikkinchi zonasi hududida aholi punktlari uchun hududlarni 
ajratishni tartibga solish kerak (10.25-band). Biroq, ular ta'sir zonasining joylashishi (100 
metrdan yaqinroq) tufayli sezgir retseptorlari deb hisoblanishi mumkin. Uylarning ikkinchi va 
keyingi qatorlariga birinchi qatorli uylarning devorlari va to'siqlari shovqinining pasayishi 
tufayli qurilish ishlaridan shovqin ta'sir qilmasligi kerak. 
7
SanN&R 0267-09, yashash joylari uchun qabul qilinadigan shovqin darajasi O'zbekiston 0267-09 va XMK, 
EHS ko'rsatmalari, 2011 yil
8
XMK, EHM umumiy qo'llanma, 2007, 1.7-bob. 

---

35