Oʻzbekiston respublikasi qishloq

Asosiy qism:
2.Transmilliy korporatsiyalar faoliyatining tahlili va asosiy xususiyatlari

Jahon xo’jaligida ro’y berayotgan iqtisodiy jarayonlarning obyektiv natijasiga ko’ra vujudga kelgan transmilliy korporatsiyalar o’ziga xos hususiyatga ega. Jahon iqtisodiyotida transmilliy korporatsiyalar xalqaro mehnat taqsimotining faol ishtirokchisi bo’lib, uning rivojlanishiga o’z hissasini qo’shib kelmoqda. Xorijiy mamlakatlar tajribasi shuni ko’rsatmoqdaki, transmilliy korporatsiyalar, transmilliy banklar, xalqaro moliyaviy markazlar faoliyati doirasining kengayib borishi davlatlar iqtisodiy rivojlanishida sezilarli rol o’ynamoqda. Transmilliy korporatsiya deganda xorijiy aktivlarga va xalqaro miqyosda iqtisodiyotning biror-bir sohasiga kuchli ta‘sir ko’rsatish qobiliyatiga ega bo’lgan yirik ishlab chiqarish birlashmalari Transmilliy korporatsiyalarning huquqiy tuzilmasi sho‘ba kompaniyalar va filiallarni tashkil etish orqali turli mamlakatlarda amalga oshiriladigan ish faolligini talab qiladi. Ushbu kompaniyalar nisbatan mustaqil ishlab chiqarish va tayyor mahsulotlarni sotish, ilmiy-tadqiqot 385 ishlanmalari va boshqa xizmatlarga egadirlar. Umuman olganda, ular yagona yirik ishlab chiqarish majmuini tashkil etgan holda aktsionerlik kapitaliga faqat ta‘sischi davlat vakillari egalik qilishadi. Ayni vaqtda filial va sho‘ba kompaniyalar tashkil etilgan mamlakat kapitali ustunligida aralash korxonalar bo’lishi ham mumkin tushuniladi.

Transmilliy korporatsiyalarning quyidagi asosiy xususiyatli belgilarini ajratib ko’rsatish mumkin :

Transmilliy korporatsiyalarning quyidagi asosiy xususiyatli belgilarini ajratib ko’rsatish mumkin :

– TMKlar jahon xo’jaligi rivojlanishining, xalqaro mehnat taqsimoti jarayonining faol ishtirokchisi bo’lib, aynan ular globallashuvni harakatga keltiruvchi kuch hisoblanishadi; – milliy chegaralarda sodir bo’layotgan jarayonlardan birmuncha mustaqil holda kapitalni harakatlantirish imkoniyatining mavjudligi;

– dunyoning ko’pgina mamlakatlarida o’zining operatsiyalarini amalga oshirgan holda jahon xo’jaligi munosabatlarini tartibga solishda ishtirok etishi;