O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Chimchilash simptomi. To’shning yon yoki oldi tomonida ikkala qo’lning 

bosh  va  ko’rsatkich  barmoqlari  bilan 2-3  mm  oralig’ida  teri  burmasi  hosil  qilinib 

(bunga  teri  osti  yog’  qavati  kirmaydi),  qarama-qarshi  tomonga  suriladi. 

Chimchilangan yerda gemarragiya paydo bo’lishi qon tomir mo’rtligini ortganidan 

dalolat beradi. 

Bolg’acha  belgisi.  Perkussiya  bolg’achasi  yordamida  o’rtacha  kuch  bilan 

bola  og’riq  sezmaydigan  darajada,  to’sh  suyagi  dastasiga  urib  ko’riladi.  Terida 

gemorragiya  paydo bo’lishi ham qon tomir mo’rtligini ortganini ko’rsatadi. 

Dermografizm 

- 

teridagi 

qon 

tomirlarning 

mexanik 

ta’sirotga 

neyrovegetativ  xarakterga  ega  bo’lgan  javobidir.  Buni  tekshirishda  o’ng  qo’lni 

ko’rsatkich  barmog’ining  yon  tomoni  yoki  bolg’achaning  dastasi  bilan  ko’krak 

yoki  qorin  terisiga  yuqoridan  pastga  qarab  chiziladi.  Bunda  mexanik  ta’sirot 

yo’llarida  paydo  bo’lgan  pushti  rangdagi  chiziq  bir  necha  soniyadan  so’ng 

yo’qoladi. Oq yo’l (oq dermografizm)ni paydo bo’lishi simpatikotonik reaktsiyani 

oshganligini  ko’rsatadi.  U  odatda  ekssudativ  diatezda,  skarlatinada  uchraydi. 

Pushti  yoki  qizil  yo’l  (qizil  dermografizm)  biroz  uzoqrok  saqlansa,  bu 

vagotoniyani,  qon  tomir  tonusining  pasayganligini  ko’rsatadi.  Ko’pincha,  bu 

meningitda,  ichak  toksikozida  kuzatiladi.  Meningitda  dermografizm  tezda  paydo 

---

 

25 

 

bo’lib, qizil yo’l keng bo’ladi va uzoq saqlanadi. Aralash dermografizm chetlari oq 

yo’lli qalin chiziq bilan o’ralgan pushti yoki qizil yo’ldan iborat bo’lib, qon tomir 

distoniyasida kuzatiladi.