O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Qipiqsimon  tangachali  qoplama  (sguama)  -  epidermis  muguz  qavatining 

to’g’ilishidan  paydo  bo’ladi.  To’kilayotgan  qoplama  har  hil  kattalikda  bo’lishi 

mumkin:  5  mm  dan  katta  bo’lsa  yaproqsimon,  1-5  mm  oralig’ida  bo’lsa 

plastinkasimon,  juda  mayda  bo’lsa  -  qipiqsimon  teri  to’qilishi  deyiladi.  Teri 

to’qilishi qizamiq, skarlatinadan tashqari, seboreya va psoriazda kuzatiladi. 

Maksimal ball - 10 ball 

23.  Teri  osti  yog’  qavatining  qalinligini  quyidagi  tartibda  aniqlanadi.  O’ng  qo’lni 

bosh  va  ko’rsatkich  barmog’i  bilan  teri  va  teri  osti  yog’  qavatini  qo’shib  burma 

hosil  qilib  ushlanadi:  avval  yuzda  -  lunj  atrofida,  ko’krakda  -  to’sh  suyagining 

chekkasida,  kuraklar  orasida,  yelkaning  tashqi  va  orqa  yuzasida,  qorinda  -  kindik 

atrofida va undan tashqarida, sonning ichki yuzasida. 3 yoshgacha bo’lgan sog’lom 

bolalarda teri osti yog’ qavati qalinligi quyidagicha: 

" 

yuzda - lunj sohasida - 2-2,5 sm,  

" 

qorinda - kindik sohasida - 1-2 sm,  

" 

tanada, o’mrov va kurak suyaklari sohasi ostida 1-2 sm,  

" 

yelkaning orqa va tashqi sohasida 1-2 sm,  

" 

sonning ichki sohasida - 3-4 sm. 

Teri  osti  yog’  qavatining  qalinligi  5  yoshdan  katta  bolalarda  kaliper 

yordamida  to’rt  teri  burmasi:  biseps  ustida,  triseps  ustida,  kurak  suyagi  ostida, 

yonbosh suyagi ustida  o’lchanib, ular yig’indisiga qarab baholanadi. 

Maksimal ball - 10 ball 

---

 

49 

 

24.  Yog’ning  kam  to’planishi  (ozishlik)  oqsil-energetik  yetishmovchilikda 

kuzatiladi. Oqsil-energetik yetishmovchilikning birinchi darajasi tananing og’irligi 

10-12%  kamayib,  yog’  qavati  -  qorinda,  ko’krakda  kamayadi  va  tarangligi 

susayadi.  2  darajasida  -  tananing  og’irligini  15-30%  kamayadi.  Yog’  to’qimasi 

tanada va oyoq-qo’llarda kamayadi.  3 darajasida tananing og’irligi 30% va undan 

ko’proq  kamayadi,  yog’  to’qimasi  hamma  yerdan,  shuningdek,  yuzdan  va  qov 

supachasidan ham yo’qoladi. 

 Maksimal ball - 10 ball 

25. Paypaslaganda teri osti yog’ qavatini konsistentsiyasiga ahamiyat berish lozim. 

Paypaslab tekshirilganda teri osti yog’ qavatining ayrim joylari yoki hamma yerda 

qattiqlashish-sklerema  bor  yo’qligi  aniqlanadi.  Skleredemada  teri  ostining 

qattiqlanishi bilan birga shish ham bo’lib, barmoq bilan bosilganda chuqurcha hosil 

bo’ladi.  Ko’pincha  sklerema  va  skleredema  chala  tug’ilgan  bolalarda,  sovuq 

harorat yoki suv yo’qotish ta’sirida, og’ir kasalliklarda (tug’ma infektsiya, miyaga 

qon quyulishida) kuzatiladi. 

Maksimal ball - 10 ball