O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

Qavariq    (urtika)  -  o’tkir  yallig’lanish  jarayoni  elementi  hisoblanib,  teri 

so’rg’ich  qavatida  chegaralangan  shish  paydo  bo’lishi  natijasida  yuzaga  keladi. 

Xajmi  20  mm  dan  katta  bo’lib,  teri  satxidan  ko’tarilib  turadi.  Qavariq  asoratsiz 

tezda so’rilishi yoki o’rnida jigarrang dog’ pigmentatsiya qoldirishi mumkin. 

Pufakcha (vesikula) - teri ustidan biroz ko’tarilgan 1-5 mm xajmda bo’lib, 

ichida  seroz  yoki  gemarragik  suyuqlik  tutadi.  Ko’pincha  septik  holatlarda, 

chaqaloqlar  zaxmida,  saramasda,  oddiy  va  o’rab  oluvchi  pufakchali  lishayda, 

suvchechakda,  issiqlikda  kuzatiladi.  Suvchechakda  avval  toshma  bola  boshining 

sochli qismiga, tana va oyoqlariga, shilliq qavatlarga dog’li - papula holida toshadi. 

Keyin qisqa vaqt ichida toshma no’xatdek pufakchaga aylanadi va 1-2 kun ichida 

qurib, qobiq hosil qiladi. Qobiq 1-2 hafta davomida tushib ketadi. 

Pufak (bul1a) - bu pufakchadan o’zining kattaligi bilan farqlanib,  xajmi 5-

15  mm  va  undan  katta  bo’ladi.  Ichida  seroz,  gemarragik  yoki  yiringli  suyuqlik 

tutadi. O’zidan keyin qobiq yoki ho’l eroziya qoldirishi mumkin. Pufak kuyishda, 

o’tkir dermatitda kuzatiladi. 

Terining ikkilamchi morfologik elementlariga quyidagilar kiradi. 

Yara  (ulcus)  -  bu  terining  va  teri  osti  qismlarining  chuqur  shikastlanishi 

bo’lib,  birlamchi  teri  toshmalarining  limfa,  qon  aylanishining  buzilishi,  trofik 

o’zgarishlar natijasidagi parchalanishdan paydo bo’ladi.