O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

Miqdoriy tahlili. 
1. UB spektrofotometrik usulda. 
2. YUSSX usullarida aniqlanadi. 
 
23-MA`RUZA. ANTIDEPRESSANT DORI VOSITALARI. 
AMITRIPTILLIN, VENFLAKSASIN, MIRTAZAPIN, FLUOKSETIN. 
TOKSIKOLOGIK AHAMIYATI VA TAHLIL USULLARI. 
Ma‘ruza rejasi: Antidepressantlarni fizik-kimyoviy tahlil usullari bo‗yicha sifat 
va miqdoriy tahlili 
Psixotrop dori vositalari orasida eng tez rivojlanib borayotgan sinflardan biri-
antidepressantlar hisoblanadi. Antidepressantlar — psixotrop dori vositalari bo‗lib, 
depressiyani davolashda ishlatiladi. U depressiya holatidagi bemorni kayfiyatini 
yaxshilaydi, siqilish, bo‗shashishlarni kamaytiradi, psixik faollikni oshiradi, uyqu va 
ishtahani normallashtiradi.
Birinchi avlod antidepressantlar  
Birinchi tritsiklik antidepressant imipramin 1957 yil sintez qilingan.Keyinchalik 
amitriptillin sintez qilingan
Ikkinchi avlod antidepressantlari
Geterotsiklik antidepressantlar: trazodon, mianserin, maprotilin, amoksapin.
Uchinchi avlod antidepressantlar – Qayta tutib qoluvchi selektiv ingibitorlar. 
Ular samarali ta‘sirli, kam toksik ta‘sirga ega preparatlar hisoblanadi. (fluoksetin) 
Antidepressantlar klinik ta‘siriga ko‗ra quyidagicha sinflanadi: 
1. Sedativ antidepressantlar – ajatiya, depressiv qo‗zg‗alishlarda ishlatiladi. 
Bularga trimipramin, doksepin, amoksapin, amitriptilin, azafen, mianserin,trazodon,
 fluvoksamin, buspiron kiradi.
2. 
Stimulyator 
antidepressantlar-apatik 
holatlarda 
ishlatiladi. 
Bularga imipramin, dezipramin, nortriptilin, fluoksetin, moklobemid  va boshqalar. 
3. Balanslovchi antidepressantlar  maprotilin,  tianeptin, sertralin, pirazidol, 
klomipramin,  venlafaksin. Har ikkala holatda ishlatiladi. 
Toksikologik ahamiyati 
 Bosh aylanishi, bosh og‗rig‗i
 siydik tutilishi, ich qotishi
 Og‗izning qurishi
 Ko‗rishning xiralashuvi
 Terida toshmalar

---

199 
 Eyforiya,uyqusizlik
 Gallyusinatsiya, psixik buzilishlar yuzaga keladi
Antidepressantlar metabolizmi 
Antidepressantlar ichga qabul qilgandan so‗ng, tezda jigarda metabolitlanib, 
asosan 
N-demetillanish, 
gidroksillanish 
va 
glyukuron 
kislota 
bilan 
kon‘yugatsiyalanib, 60-70% peshob orqali chiqariladi. 5-10% atrofida o‗zgarmagan 
holda peshob orqali chiqariladi. 
Imipraminning metabolizmi: 2 ta asosiy metabolitlari
Paroksetinning metabolizmi

---

200