О‘zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport universiteti

8-mavzu: Xalqaro siyosat ishtirokchilarning maqsadlari, vositalari va strategiyasi
«Maqsad» kategoriyasi tahlili. Uning tushunchasi va ta’riflari. Xalqaro siyosat maqsadlarining klassifikatsiyasi: asosiy va ikkilamchi, erishish mumkin bо‘lgan va erishish mumkin boimagan, qisqa muddatli, о‘zoq muddatli, istiqbolli va boshqa kо‘rinishlari. Maqsadlarning geosiyosiy mezonlari va uning kо‘rinishlari. Maqsadlarning ahamiyati bо‘yicha tipologiyasi. Maqsadlar va manfaatlar. Maqsadlarga erishish vositalari va ularning xilma-xilligi. Vositalar tipologiyasining mezonlari. Maqsad va vositalarning о‘zaro nisbati. Davlatning mangu maqsadlari (R.Aron). Maqsadlar haqida neoliberallar va neorealistlarning taassurotlari. Maqsadlarga erishishda qadriyatlar о‘rni haqida konstruktivizm, kulturalizm va liberal demokratiya nazariyalari. Yangi idealizm. Strategiya maqsad va vositalarning birlashishi sifatida. «Strategiya» kategoriyasi. Strategiyaning xususiyatlari va unsurlari. Katta strategi Y. Nizolami hal qilish strategiyasining asosiy qoidalari. Himoya va hujum strategiyalari. Tinchlik va tinchlikparvarlik strategiyasi. Xalqaro siyosatda diplomatiya va strategi Y. Diplomatiyaning funktsiyalari. Maqsad va vositalar tarkibida kuch va zо‘ravonlik. «Kuch» kategoriyasi va uning muammosi. Kuch, qudrat, hokimiyat


9-mavzu: Xalqaro siyosatda ichki va tashqi siyosat
Xalqaro siyosatda ichki va tashqi siyosatning asosiy tamoyillari. Dunyoviy siyosat tushunchasining mazmun va mohiyati. Dunyoviy fuqarolik jamiyati bilan dunyoviy fuqarolik tushunchalaridagi о‘xshashlik va ziddiyatlar. Dunyoviy siyosatda davlatlarning jahon hamjamiyatidagi maqomi. Dunyoviy siyosatning xalqaro siyosat tizimiga ta’siri. Davlatning ichki va xalqaro siyosati orasidagi о‘zaro aloqalar.


10-mavzu: Yevropaning qarama-qarshi ikki blokga bо‘linishi
“Uch imperatorlar ittifoqi”ning qulashi. Angliya-Germaniya ziddiyatlarining kuchayishi. Fransiya va Rossiyaning yaqinlashishi. Uchlik Ittifoqining tashkil topishi Yevropadan tashqarida yangi kuch markazlarining о‘sishi (AQSH, Yaponiya). Bolqon, Yaqin va О‘rta Sharqdagi buyuk davlatlar о‘rtasidagi ziddiyatlarning kuchayib borishi. Markaziy Osiyo va 0‘rta Sharqdagi rus-ingliz raqobati. Turkiyada Germaniya ta’sirini kuchayishi, XX asr boshlaridagi Marokash inqirozlari. 1912-1913 va 1913 yillardagi Bolqon urushlari. “Afyun urushlari”. XIX asr oxirida Yaponiyaning Koreya va Xitoydagi ekspansiyasi. Uzoq Sharqdagi rus siyosatining kuchayishi, 1904-1905 yillardagi rus-yapon urushi. Uzoq Sharqda Buyuk Britaniya, Germaniya, AQSH va Fransiya ekspansiyasi. Birinchi jahon urushi davridagi diplomatik kurashlar. AQShning urushga qо‘shilishi va Rossiyadagi inqilob. Yevrotsentrizmning qulashi va jahonda gegemonlik uchun yangi da’vogarlar paydo bo’lishi.