O‘zbеkiston rеspublikаsi

 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
 
1. Elastiklik nimani ifodalaydi? 
2. Talab va taklifning narx bo‘yicha elastikligi qanday mazmunga ega? 
3. Talabning elastik, noelastik va birlik elastikka teng bo‘lish shartlarini 
ko‘rsatib bering. 
4. Yoysimon va nuqtaviy elastiklik qanday hisoblanadi? 
5. Daromadga bog‘liq va kesishgan talab elastikligi deb nimaga aytiladi? 
6. Absolyut elastic va absolyut noelastik deganda nimani tushunasiz? 
7. Kundalik extiyoj va qimmatbaho hasham mollariga talab elastikligi qanday? 
8. Talab elastikligi yordamida sotuvchi daromadini qanday maksimallashtirish 
mumkin? 
9. Talab va taklif elastik bo‘lganda soliq yukining katta qismi kimning 
zimmasiga tushadi, noelastik bo‘lgandachi? 
 

---

81 
6-bob. ISTE’MOLCHI TANLOVI NAZARIYASI 
 
6.1. Iste’molchi tanlovi va naflilik tushunchasi 
Bozor talabining shakllanishi asosida shaxsiy (individual) talab yotadi, ya’ni 
alohida iste’molchining talabi, har bir shaxs o‘zining fiziologik ehtiyojlarini 
qondirish uchun qandaydir mahsulotdan, qanchadir sotib olishi kerak, sotib olish 
uchun ma’lum miqdorda mablag‘i bo‘lishi kerak. Iste’molchining mablag‘i 
cheklangan. Iste’molchi har doim tanlov oldida turadi va tanlov chog‘ida quyidagi 
uchta savolga javob izlaydi:
1. Nimani xarid qilish? 
2. Xarid qilinadigan ne’matning narxi qancha? 
3. Ne’matni harid qilish uchun mablag‘ yetarlimi? 
Birinchi savolga javob berish uchun ne’matning iste’molchi uchun naflilik 
darajasini aniqlash, ikkinchi savolga javob berish uchun - ne’matning narxini va 
uchinchi savolga javob berish uchun iste’molchining daromadini o‘rganish lozim 
bo‘ladi. Mana shu uchta element - naflilik, narx va daromad - iste’molchi tanlovining 
asosini tashkil etadi (6.1-rasm).