255
kompensatsiyasi tariqasida berilgani uchun ishlab
chiqaruvchilar ortiqchaligi
quyidagicha bo‘ladi:
.
i/ch
E
B
A
E
C
B
C
A
Ushbu ishlab chiqaruvchi ortiqchaligining o‘zgarishi
davlatning narxlarni
mahsulotning bir qismini sotib olish hisobidan barqaror bo‘lishini ta`minlash
siyosatidagi ortiqchalik o‘zgarishining o‘zi. Iste’molchilrga ham buni farqi yo‘q,
nima
uchun deganda, ular ikkala siyosatda ham bir xil yo‘qotishga ega.
U ikkala
siyosatdan qaysi biri davlat uchun qimmatroq bo‘lishiga qaraymiz. Bu yerda 18.10-
rasmdagi
uchburchaklar
yuzalari
yig‘indisi
B+C+E
18.9-rasmdagi
E
P
Q
Q
*
1
2
yuzadan kichik bo‘lgani uchun ham
davlatning ekin ekiladigan
erlarni cheklash siyosati, ortiqcha mahsulot sotib olish asosida narxlar barqarorligini
ta`mirlash siyosatidan ekanligi kelib chiqadi.
Ekiladign erlarni cheklash siyosatidagi jamiyat farovonligining o‘zgarishi
quyidagiga teng:
jamiyat farovonligining o‘zgarishi=
ist+
i/ch - davlat
xarajatlar i= -
A-B+A+B+E-B-C-E-B-C, bu yerda davlat xarajati =
B+C+E.
Agar davlat fermerlarga
A+B+E pulni bevosita berib narx va ishlab chiqarish
hajmiga ta`sir qilmasa, jamiyat bunday siyosatdan aniq yutadi.
Bunday holatda
fermerlar
A+B+E foydani oladi, davlat
A+B+E miqdorda yo‘qotadi
va jamiyatning
umumiy farovonligi o‘zgarishi nolga teng bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: