O’zbekiston respublikasi xalq ta’limi

Uddalay olishlari kerak:
– 1000 ichida sonlarni o‘qish, yozish va taqqoslashni;
– 100 ichida va 1000 ichida amallar bajarishga keltiriladigan hollarda to‘rt arifmetik amalni to‘g‘ri og‘zaki bajarishni; hisoblash­larning to‘g‘riligini tekshirishni;
– 1000 ichida sonlarni yozma qo‘shish va ayirishni; hisoblashlarning to‘g‘riligini tekshirishni;
– 2–3 amalli (qavsli va qavssiz) ifodalarda amallarni bajarish tartib-qoidalarini qo‘llashni;
– 1–2 amalli (amallar bo‘yicha, reja bo‘yicha, ifoda tuzish bilan) masalalar yechishni.
Bilishi kerak:
– uzunlik o‘lchovi birliklari orasidagi munosabatlarni;
– geometrik shakllarning ko‘rinishlarini o‘zgartirish usullarini.
Uddalay olishi kerak:
– o‘rganilgan geometrik shakllarni nafaqat alohida, balki boshqa shakllar bilan turli uyg‘unlikda namoyon bo‘luvchi atrof-muhitdagi buyumlar, modellar, rasmlar, chizmalardan qiynalmay topa olish;
– chizg‘ich yordamida kesma uzunligini (to‘g‘ri to‘rtburchak tomonlari uzunligining yig‘indisini) o‘lchash va berilgan uzunlikdagi kesmani chizishni.
4-sinf uchun matematikadan asosiy ta’lim dasturi mazmunining me’yorlari
Son va hisoblashlar
Dastur matyerialini o‘rganish 4-sinf o‘quvchisiga quyidagi imkoniyat­larni beradi:
Million ichida sonlar bilan tanishish.
Birliklar va mingliklar sinflari xonalari hamda ular orasidagi munosabatlar haqida tasavvurlarga ega bo‘lish.
Pozitsion va nopozitsion sanoq sistyemalari haqida tasavvurga ega bo‘lish.
Million ichida to‘rt arifmetik amalni (istalgan ko‘p xonali sonlarni qo‘shish va ayirish; istalgan ko‘p xonali sonlarni ikki va uch xonali sonlarga ko‘paytirish va bo‘lish) to‘g‘ri va tyez bajarishga o‘rganish.
Qoldiqli bo‘lish malakalarini mustahkamlash.
1–3 amalni o‘z ichiga olgan unchalik murakkab bo‘lmagan sonli ifodalarning qiymatlarini to‘g‘ri hisoblashga o‘rganish.
Unchalik murakkab bo‘lmagan tenglamalarni tyez yechishga o‘rganish.
Turli xaraktyerdagi masalalarni yechishda foydalaniladigan kattalik­lar orasidagi o‘zaro bog‘lanishlarni mustahkam egallash.
1–3 amalli matnli masalalarni yechish tajribasiga ega bo‘lish.
tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan talablar
Son va hisoblashlar
matematikani o‘rganish natijasida o‘quvchi quyidagilarni:
Bilishi kerak:
– 1 000 000 ichida sonlarni o‘qish, sonni xona qo‘shiluvchi­lari­ning yig‘indisi ko‘rinishidagi yozuvni tushunishni;
– sanoq tyexnikasini egallash (to‘g‘ri va teskari tartibda sanash, juftliklar va o‘nliklar bilan sanash, sondan oldin va kyeyin kyeluvchi sonni aytish)ni;
– natural sonlarni o‘zaro taqqoslash: «>», «<» va «=» belgilarini to‘g‘ri qo‘llashni;
– qo‘shish, ayirish, ko‘paytirish va bo‘lishning jadvalli hollari natijalarini yodda olib qolish, murakkab bo‘lmagan hollarda 100 ichida og‘zaki hisoblashlarni bajarishni.