O'zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi namangan viloyati xalq ta`limi boshqarmasi

Hayvon olishini kuzatish
Bahor kelib kunlar isiy boshlashi bilan qurt - qumursqalar ham paydo boshlaydi. Pashsha, kapalaklar, qo'ngizlar ucha boshlaydi, chumolilar g'imirlashib qolishadi. Bolalar ularni kuzatsinlar, ularning hatti – harakatini, katta – kichikligini, rangini, shaklini, o'xshash tomonlari va bir – biridan farqini aniqlashsin. Chumolining ini tashqi tomonidan kichkinagina teshikcha, ammo yer tagida katta bo'lishini, u yerda chumolilar juda ko'pligini tushuntirish lozim. Chumolilar uyalariga har hil xashak, o'simlik Urug'larini tashib ketayotganina bolalar diqqatini jalb eting. Bir bo'lak qand, konfet yoki pecheni tashlab, unga tezda ko'p chumolilar yopishib olib yeyishini, qolganini uyasida sudrab, tashib ketayotganini bolalar bilan kuzating.
Ular odam uchun foydali hashorot (sanitarlar yerni yumshatib o'simliklarning o'sishi uchun yordam beradi) yeknini, shuning uchun ularni asrab avaylashga, uyasini buzmaslik kerakligini bolalarga tushuntiriladi. Kechki payt chumoli haqida ertak o'qib bering.
Bolalar diqqatini bahor kelishi bilan issiq mamlakatlardan uchib kelgan qushlar rasmida tortasiz: dala to'rgayi, qaldirg'och, bulbul, kakki, jiblajibon va boshqa qushlarga qarating. Bolalar yaqinroq joydagi qushlar uyasidan chiqayotgan chuqur – chuqurni eshitishlari, qushchalar shoxcha va novdalarni qanchalik tirishqoqlik bilan tanishib, uyalararini tuzatayotganliklarini kuzatsinlar. Qvldirg'ochlarni kuzatish yana ham qiziqarli bo'ladi.
Tarbiyachi qaldirg'ochning uyasi qanday ko'rinishga ega ekanligini tushuntiradi va ularning sayrashini eshitishni taklif etadi va quyidagi topishmoqni aytadi:

Zuv-zuv boradi.

Toshdan qaraydi,
Cho'p-loy tashiydi,
Savat to'qiladi. (Qaldirg'och).
Bahorda bolalar bilan hamma uy hayvonlarning bolalarini, jenuladan, mushuk va uning bolalarini kuzating. Tovuqni jo'jalari bilan, dala joylarda esa sigirni buzog'i bilan, otni toychog'i bilan, qo'yni qo'zichog'i bilan va hokazo kuzatishlar bolalarga zavq bag'ishlaydi va ular juda ko'p savollar bera boshlaydilar.
Biroq shuni unutmaslik kerakki, har qanday kuzatish, tabiatdagi o'zaro bog'liqliklarni bolalarga tushuntirish bilan bog'lab olib borish lozim: qoy, echki odamlarga yung, go'sht beradi; tovuq - tuhum, par, go'sht beradi; sigir – sut, go'sht, teri beradi; va hokazo. Shuning uchun ularni odamlar parvarish qilishadi. Baqa, qurbaqalar zararli hashorotlar bilan ovqatlanadi, shuning uchun ularni ham asrash kerak; ko'pchilik hayvonlar o'tlar bilan ovqatlanadi; o'tlarni ham behuda yulmaslik kerak va shunga o'hshash misol keltirish mumkin.