O`zbekiston respublikasi xalq talimi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti

Savol va topshiriqlar: 
1. Respublika iqtisodiyotida chorvachilik tarmog`ining ahamiyati qanday? 
2. Qo`ychilikning qaysi tarmoqlari Respublikada yaxshi rivojlangan?
3. O`zbekiston jon boshiga pilla yetkazish bo`yicha va umumiy hajmiga 
ko`ra dunyoda nechanchi o`rinda turadi?
Mavzu: Respublika iqtisodiy islohotlarning ikkinchi bosqichida qishloq 
xo`jaligi ishlab chiqarishini rivojlantirishning asosiy tamoyillari
Reja: 
1. Respublikada qishloq xo`jaligini isloh qilish bo`yicha amalga 
oshirilayotgan tadbirlar
2. Qishloq xo``jaligini isloh qilishning huquqiy asoslari
3. Qishloq xo`jaligida tashkil topgan bozor infratuzilmasining dastlabki 
ko`rinishlari
4. Qishloq xo`jaligi yerlarining meliorativ holatini yaxshilashga oid tadbirlar
Tayanch tushunchalar: Iqtisodiy islohotlar, qishloq xo`jaligi agrar siyosat, 
fermer xo`jaligi, bozor infra tuzilmasi, qishloq va suv xo`jaligi.
Bugungi kunda qishloq xo`jaligining iqtisodiyotimizda o`rni benihoya katta. 
Hozir agrar tarmoq yalpi ichki mahsulotning 1/4 qismini ishlab chiqarmoqda. 
Mamlakatimiz ishlab chiqarish va intellektual salohiyatining yarmidan ortig`i 
muayyan tarzda qishloq xo`jaligi bilan bog`liq. Qishloq xo`jalik mahsuloti 
mamalakatga valyuta tushumlarining 55 foizdan ortig`ini ta’minlaydigan muhim 
eksport vositalaridan biri hisoblanadi. Ijtimoiy sohada esa mamlakatning qishloq 
joylarida istiqomat qiladigan aholisi katta qismini balki butun Respublika ahlining 
turmush darajasi uning moddiy farovonligi qishloq xo`jaligidagi ishlarning 
ahvoliga, uni rivojlantirishning tezkorligi va samaradorligiga bog`liq.
Mamalakatimizda yalpi ichki mahsulotning o`sishi 2007 yilda 9,5 foizni 
tashkil etdi, ishlab chiqarish hajmi sanoatda 12,1 foizga, qishloq xo`jaligida 6,1
foizga oshdi. Qishloq xo`jaligini isloh qilish bo`yicha aniq maqsadga qaratilgan 
ishlar olib borilmoqda. Buning natijasida keyingi yillarda qishloq xo`jaligi tubdan 
o`zgardi. Shirkatlarni fermer xo`jaliklariga aylantirish jarayoni amalda nihoyasiga 
yetdi. Xususiy fermer xo`jaliklari o`z mohiyatiga ko`ra qishloq xo`jaligi ishlab 
chiqarishining asosiy shakliga, sohani barqaror va samarali rivojlantirishni 
ta’minlaydigan yetakchi kuchga aylandi.
Hozirgi kunda Respublikamizda 215 mingdan ortiq fermer xo`jaligi faoliyat 
yuritmoqda ularda 1,6 mln kishi yoki sohada band bo`lgan aholining qariyb 90 
foizi mehnat qilmoqda, qishloq xo`jaligi ekin maydonlarining qariyb 85 foizi ana 
shu xo`jaliklar hissasiga to`g`ri keladi. O`tgan yili mamlakatimiz bo`yicha 

---

60 
tayyorlangan yalpi paxta hosilining 99 foizi, g`allaning 82 foizi fermer xo`jaliklari 
tomonidan 
yetishtrildi. 
Yurtimizda 
tayyorlanayotgan 
qishloq 
xo`jaligi 
mahsulotlarining umumiy hajmida fermer va dehqon xo`jaliklarining ulushi salkam 
94 foizni tashkil etmoqda.
Keyingi yillarda qishloq xo`jaligi ekinlaridan, birinchi navbatda paxta va 
g`alladan eng yuqori hosil olingani, sohada ishlab chiqarish hajmi keskin 
ko`paygani dehqonchiligimizdagi tub sifat o`zgarishlarining samarasidir.
2007 yil paxta xom ashyosini yetishtirish 3 mln 650 ming tonnadan, yalpi 
g`alla hosili esa 6 mln 250 ming tonnadan oshib ketdi.
Mustaqilligimizning birinchi kunlaridan boshlabog` davlatimiz qishloq 
xo`jaligini isloh qilishga jiddiy etibor qaratdi.