O’zbekiston Respublikasida huquqning asosiy manbalari

gt

HUQUQ SHAKILLARI MANBALARI TUSHUNCHASI VA TURLARI

Huquq manbasi va huquq shakli kategoriyalarining yuridik tabiatini tushunishda avvalo manba shakl so’zlarining lug’aviy ma’nosiga e’tibor qaratish zarur.Jumladan manba (arabcha boshlanish,ibtido)ko’chma ma’noda esa biror narsa ish-harakatning yuzaga kelishi faoliyat uchun asos-omil bo’lgan narsa sabab degan ma’nolarni bildiradi.

• Huquq manbasi va huquq shakli kategoriyalarining yuridik tabiatini tushunishda avvalo manba shakl so’zlarining lug’aviy ma’nosiga e’tibor qaratish zarur.Jumladan manba (arabcha boshlanish,ibtido)ko’chma ma’noda esa biror narsa ish-harakatning yuzaga kelishi faoliyat uchun asos-omil bo’lgan narsa sabab degan ma’nolarni bildiradi.
• Shakl esa (arabcha-ko’rinish,rasm)biror-bir narsa yoki predmetning tashqi ko’rinishi mazmunining ifodalanishi kabi ma’nolarni anglatadi.

Huquqning manbasi deganda 3 xil manoda huquqni ifoda etish shakli tushuniladi
Moddiy manoda –bu jamiyatdagi mulkchilik shakllari moddiy shart-sharoitlar jamiyat a’zolarining qiziqishlari va manfaati
Mafkuraviy manoda-bu turli huquqiy mafkura va talimotlar huquqiy ong
Maxsus yuridik manoda-bu huquqning shakllari

Huquqiy odat-uzoq davr mobaynida amalda bo’lish natijasida shakllangan va davlat tomonidan umummajburiy qoida sifatida tan olingan yurish-turish qoidasidir.Huquqiy odat boshqa ijtimoiy normalardan o’zining davlat tomonidan tasdiqlangani,bajarilishining majburiyligi va davlatning majburlov kuchi bilan ta’minlanishiga qarab ajralib turadi.

• Huquqiy odat-uzoq davr mobaynida amalda bo’lish natijasida shakllangan va davlat tomonidan umummajburiy qoida sifatida tan olingan yurish-turish qoidasidir.Huquqiy odat boshqa ijtimoiy normalardan o’zining davlat tomonidan tasdiqlangani,bajarilishining majburiyligi va davlatning majburlov kuchi bilan ta’minlanishiga qarab ajralib turadi.

Huquqiy odat

• Huquqiy odat

O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 6-moddasi “ISH MUOMALASI odatlari.Mahalliy odat va an’analar”
Tadbirkorlik faoliyatining biron bir sohasida vujudga kelgan va keng qo’llaniladigan qonun hujjatlarida nazarda tutilmagan xulq atvor qoidasi biron bir hujjatda yozilgani yoki yozilmaganidan qat’i nazar ish muomalasi odati deb hisoblanadi.
O’zbekiston Respublikasining Oila kodeksi 8-moddasi
Oilaviy munosabatlarda mahalliy urf-odat va an’alalarning qo’llanilishi bilan bog’liq qoidalar o’z ifodasini topgan.
Pretsedent avval sodir bo’lgan vaziyat yana yuzaga kelganda qanday yo’l tutish lozimligini anglatadi va o’ziga xos namuna sifatida qabul qilinishi tushuniladi.
Sud pretsedenti – bu muayyan ish bo’yicha sudning shunday qaroriki u boshqa sudyalarga kelgusida shunga o’xshash ishlarni xal qilishda qanday qaror qabul qilish lozimligini ko’rsatadi.