O‘zbekiston respublikasioliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Bobning qisqacha mazmuni

Zamonaviy tashqi savdo va dengiz tashuvlari sug‘urtasiz mavjud bo‘la olmaydi. Ko‘p hollarda sug‘urta shartnomalari savdo bitimlarining ajralmas qismi bo‘lib kelmoqda.Sug‘urtani kim va kimning hisobidan olib borilishi bu bitimlar tuzilayotganda xal qilinadi.
Sug‘urta shartnomasi bitta hujjatni tuzish yoxud sug‘urtalovchi tomonidan sug‘urta qildiruvchiga uning yozma yoki og‘zaki arizasiga binoan sug‘urtalovchi imzolagan, sug‘urta shartnomasining shartlarini o‘z ichiga olgan sug‘urta polisi (shahodatnomasi, sertifikati, kvitantsiyasi)ni topshirish yo‘li bilan tuzilishi mumkin.
Mulkiy sug‘urta shartnomasi tuzishda sug‘urta qildiruvchi bilan sug‘urtalovchi o‘rtasida kelishuvga erishilishi lozim.
Polis – sug‘urta shartnomasining tuzilishini tasdiqlab, sug‘urta qiluvchilarning holati va berilgan shartnoma shartlari bilan belgilangan pul qiymatini (sug‘urta tovoni) to‘lash majburiyatini ifodalagan hujjatdir. U nomlanishi mumkin va taqdim etuvchiga berilishi mumkin.
Yuklarni transport sug‘urtalash shartnomasiga ko‘ra sug‘urtachi tashkilot foydasiga shartnoma tuzilgan yuk egasiga, shartnomada kelishilgan shartlar asosidagi holatlarda zarar uchun to‘lov to‘laydi.

Tayanch iboralar:

Sug‘urta, sug‘urta kompaniyalari, sug‘urta biznesi, shikastlar uchun javobgarliksiz shartlar, TIF sug‘urtalash tashkiloti, TIFni sug‘urtalash texnikasi, CIF, CAF, FOB, FAS, barcha tavakkallar valyuta tavakkali, yuklarni transport sug‘urta qilish, sug‘urta polisi, invoys.

Nazorat savollari

1. 
   Sug‘urta majburiyati
   
2. 
   Dengiz yuklarini sug‘urta qilish
   
3. 
   Shaxsiy sug‘urta
   
4. 
   Polisni o‘tkazish.
   

Tavsiya etiladigan adabiyotlar

1. 
   Канашевский В.А. Внешнеэкономические сделки. Правовое регулирование. -М.: «Международные отношения», 2005. 304 с.
   
2. 
   Розенберг М.Г. Контракты международной купли-продажи. -М., 1996.
   
3. 
   Nazarova G.G‘., Xanova I.M., Shukurova M.L., Ismailova N.S. Xalqaro
   

kontraktlar: O‘quv qo‘llanma. -T.: TDIU, 2011 y. -188 b.

4. 
   Xalqaro shartnomalar huquqi: O‘quv qo‘llanma // Azimov M.M., Muminov A.R., Nugmanov N.A. va Umarxanova D.Sh. – T.: TDYU nashriyoti, 2016, 210- bet.
   
5. 
   Кушлин В.И. Государственное регулирование экономики. Учебник. – Москва: Экономика, 2014. -495 с.
   
6. 
   Nazarova G.G., Xaydarov N.X. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar. – T.: TDIU, 2005.-273 b.
   
7. 
   Феонова А.А. Внешнеторговые контракты. -М.: Приор, 1998.
   
8. 
   Розенберг М.Г. “Контракты международной купли-продажи”. -М., 1996.
   
9. 
   Yakubov O‘.Sh. O‘zbekiston tashqi iqtisodiy aloqalarining geografik jihatlari. Monografiya. – T.: Fan va texnologiyalar, 2014. – 84 b.
   
10. 
    Бородулина Л. Международные экономические организации.
    

Учеб.пособие. –Москва, Магистр: Инфра-М, 2013. 368 с.

11. 
    Дмитриева Г.К. Международное частное право, М.: 2001 г.