O’zbekiston respublkasi xalq ta’limi vazirligi farg’ona viloyatixalq ta’limi xodimlariniqaytatayyorlash va ularning malakasiniosfflresh hududiy markazi

Kim ushatsa shishanib utmasonipayvandila [42.497].

Yoki:

O`qlarig ko`nglumga tushgach kuydi ham ko`z, ham badan,

Kim kuyar ho`l-uqurug`chunnayistong`a tushtio„t [44.87]

Kabi xalq maqollari baytda sabab-qiyos munosabatini shakllantirar ekan, ayni paytda baytda ilgari surilgan fikrni asoslash uchun ham xizmat qilgan.

Ayrim ijodkorlarda aynan bir xil matndagi maqol qo`llansa-da, biroq ularda maqol komponentlarining transformatsiyasi ko`zga tashlanadi.

Bunday farqlar maqolning shakily strukturasiga daxldor bo`lsa-da,

Biroq semantik jihatdan katta farq sezilmaydi. Natijada, badiiy matnda xalq maqollarining turli xil variantlari vujudga keladi. Masalan:

Pilo`lsa sening xasming, desang kizarar topmay,

Bir pashshag`a olamday etkur mazarar hargiz [44.176].

Navoiy qalamiga mansub bo`lgan baytdan o`rin olgan “Bir pashsha g‘aolamda yetkur mazarar hargiz” maqoliMashrabijodidatransformatsiyaqilingan. Qiyoslaymiz:

... Bask ishiga tekmasun xavf-uxatar,