O’zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat universiteti tarix fakulteti

Movarounnahr va Xurosonda hukmronlik qilgan temuriylar

Movarounnahrda	Oliy hukmdor	Xurosonda
Mirzo Ulug‘bek 1409-1449 Abdulatif 1449-1450 Abdullo Mirzo 1450-1451 Sulton Ahmad 1469-1494 Sulton Mahmud 1494-1496 Boysunqur Mirzo 1496-1497 Sulton Ali 1497-1500	Amir Temur 1370-1405 Xalil Sulton 1405-1409 SHoxrux Mirzo 1409-1447 Mirzo Ulug‘bek 1447-1449 Abu Said 1451-1469	Abulqosim Bobur 1449-1457 Sulton Maxmud 1457-1459 Husayin Boyqaro 1469-1506 Baduizzamon 1506-1507

ULUG‘BEK MUHAMMAD TARAG‘AY (1394-1449) - mashhur davlat arbobi va buyuk olim. Otasi Amir Temurning o‘g‘li SHohruh Mirzo edi. 1447 yilda SHohruh Mirzo Hirot taxtini qo‘lga kiritgach Mirzo Ulug‘bekni 1449 yilda Movarounnahrga hukmdor qilib qo‘yadi. Ulug‘bek tabiatan ilm kishisi bo‘lganligi sababli davlat va harbiy ishlarga kamroq e’tibor berib, ilm-fanga berilib ketadi. 1417-1420 yillarda Samarqandda o‘z nomidagi madrasa qurdiradi. Bu madrasa fan va madaniyat o‘chog‘iga aylanadi. 1424-1428 yillarda Samarqandning Ko‘xak degan joyida rasadxona qurdiradi. Ulug‘bek astronomiya maktabi vujudga keladi. Bu rasadxonada o‘z davrida mo‘‘jiza hisoblangan “Ziji jadidi Ko‘ragoniy” deb atalgan yulduzlar jadvali yaratiladi (1438). Ulug‘bek geometriya, trigonometriya va matematika bilan ham shug‘ullangan. U Markaziy Osiyo xalqlari tarixiga oid “Tarixi arba’ ulus” (To‘rt ulus tarixi) asarining muallifidir. Ulug‘bek shuningdek musiqa ilmiga oid “Risola dar ilmi musiqa” va Balujiy, SHodiyona, Axloqiy, Tabriziy, Usuli ravon, Usuli otlig‘ kuylarini ham ijod qilgan.