O’zbekiston respuplikasi oliy va o’rta

Nb
II
Ku	IV
Ta	VII
Sn	V

(to’g’ri javob: N - II, Ca - IV, Nb - V, Ku - VII, Ta - VI, Sn - V. )


2 boshlovchi: Endi 4-shart: “Kimyoviy elementlar” krossvordi
Gorizontal kataklarga kimyoviy elementlarni shunday joylashtiringki, to’rtinchi ustundagi qattiq, cho’ziluvchan, baland temperaturada eriydigan kul rang metall - platinaning nomi hosil bo’lsin.





(Javobi: kripton, kalsiy, samariy, ruteniy, rubidiy, mendeleviy, kobalt. )


1 boshlovchi: Endi 5-shart: Birinchi ustunda elementlarning nomi, ikkinchi ustunda ularning kimyoviy belgisi, uchinchi ustunda esa davriy sistemadagi tartib nomeri ko’rsatilgan. Ular to’g’rimi? Agar noto’g’ri bo’lsa, to’g’ri javob qanday bo’ladi?

Element	Belgisi	Davriy nomer
Oltin	Ag	47
Kumush	Au	8
Kislorod	K	79
Mis	U	92
Kaliy	O	29
Uran	Cu	19

(To’g’ri javoblar: Oltin - 79, Kumush - 47, Kislorod - 8, Mis - 29, Kaliy - 19, Uran - 92)


2 boshlovchi: Endi 6-shart: 1-ustunda elementlarning nomi, ikkinchi ustunda ularning qanday kimyoviy moddaligi ko’rsatilgan. Ular to’g’rimi? Noto’g’ri bo’lsa, to’g’ri javob qanday bo’ladi?

element nomi	kimyoviy modda turi
Alyuminiy	Ishqoriy yer metall
Simob	Rangli metall
Bariy	Lantanoid
Geliy	Suyuq metall
Ftor	Inert gaz
Prometiy	Galogen

(To’g’ri javoblar: Alyuminiy - Rangli metall, Simob - suyuq metall, Bariy - ishqoriy yer metall, Geliy – inert gaz, Ftor - galogen, Prometiy – lantanoid).


1 boshlovchi: Endi 7-shart: Kimyoviy elementlarga oid “baxri bayt” o’yinini o’tkazamiz


2 boshlovchi: Bu o’yinda guruh sardorlari ishtirok etadi. Qur’a tashlash orqali o’yinni boshlovchi o’quvchi aniqlanadi.


1 boshlovchi: Bu o’quvchi davriy jadvaldagi birorta element nomini aytadi, bu element qanday harf bilan tugagan bo’lsa, ikkinchi o’quvchi shu nom bilan boshlanuvchi element nomini aytadi, bunda ikki ballga ega bo’ladi. Agar oxirgi harfga emas boshqa harfga element aytilsa 1 ballga ega bo’ladi va hokazo, o’yin shu tariqa davom etadi.

Vodorod – disproziy – yod (bu holda o’yin darhol to’xtaydi chunki “y” xarfi bilan boshlanadigan boshqa element mavjud emas);

Azot – Tantal – Lantan – Neodim – Molibden – Neon – Nikel – Litiy – Yod – disproziy;

Mis – Simob – Brom – Molibden – Neodim – Mishyak – Ksenon – Neon – Nikel – Lantan – Natriy – Yod – Disproziy.

2-boshlovchi: Gyotening shunday fikri bor: ’’Haqiqatdan ko’ra ko’proq xatoni topish oson. Xato ko’rinib turadi, uni darrov payqaysan, haqiqat esa pinhona yashiringan bo’ladi va uni har kim ham topavermaydi’’.


1-boshlovchi: Davriy sistema kashfiyotchisi D.I.Mendeleyev aytgan ediki: “Tajribada sinalmagan nazariya o’zining butun maqbulligiga qaramay ahamiyatini yo’qotadi, tan olinmaydi. Nazariya o’lchoviga tayanmagan amaliyot esa yutqazadi va ziyon keltiradi.