O'zbekiston tarixi

 MLIMFA, 122-fond, 1-ro‘yxat, 20-ish, 333-varaq.
2
F.Xo‘jayev 1896-yilda Buxoroda yirik savdogar oilasida tavallud topgan, taniqli 
davlat va siyosat arbobi, xalq baxti-saodati uchun tolmas kurashchi. 1938- yilda Sho‘ro 
tuzumi qatag‘onining qurboni. 1913-yildan jadid harakatining faol qatnashchisi, 1916-yildan 
«Yosh buxoroliklar» partiyasining tashkilotchisi, 1917- yildan bu partiya Markaziy 
Qo‘mitasining a’zosi. 1920-yildan «Yosh buxoroliklar» 
239 

---

V.V.Kuybishev Buxoroda Sho„rolar va Kompartiyaning g„oyaviy 
ta‟sirini kuchaytirish maqsadida katta tashkilotchilik ishi olib boradi. 
Turkiston komissiyasi va Turkiston Kompartiyasi MQsi shaxsan uning 
taklifi bilan Turkiston Sho„ro va partiya tashkilotlarida ishlab «tajriba» 
orttirgan Yusuf Aliyevni Buxoroga ishlashga yubordi. U bu yerda «aksil 
inqilob» bilan kurashuvchi Favqulodda komissiyaga boshliq etib tayinlandi. 
Butun Rossiya Markaziy Ijroiya Qo„mitasining «Qizil Sharq» deb ataluvchi 
maxsus tayyorlangan tashviqot poezdi ham Sho„rolaming mustamlakachilik 
^iyosatining «ijobiy» va «tarixiy ahamiyati»ni mahalliy aholi o„rtasida keng 
tarqatdi. 
1920- 
yil 6-oktabrda amiming yozgi saroyi Sitorai Moxi Xossada 
nomigagina «xalq vakillari»ning birinchi Butun Buxoro qumltoyi chaqirildi. 
Unda 1950 delegat ishtirok etdi. Qumltoy zo„ravonlik va harbiy to„ntarish 
yoii bilan o„matilgan Buxoro Xalq Sho„rolar Respublikasi (BXShR)ni va 
uning tarkibini tasdiqladi. Qumltoy mazkur hukumatga ikkinchi Butun 
Buxoro qumltoyi chaqirilguncha va unda respublika Konstitutsiyasi qabul 
qilinguncha o„z vazifasini bajarish vakolatini beradi. Qumltoyda Buxoro 
Xalq Sho„ro Respublikasi tashkil topganligi eion qilindi. Nomigagina 
tashviqot va targibot nuqtai-nazaridan «Buxoro Xalq Respublikasi «deb 
atalgan mazkur davlat apparati aslida tom ma‟nodagi sho„ro davlati 
andozalari asosida tashkil etilgan edi va amirlik hududida sho„ro 
mustamlakachiligi tartib-qoidalarini o„matishga xizmat qilardi. Chunki 
rasmiy jihatdan «Buxoro Xalq Respublikasi» deb atalgani bilan bu 
davlatning o„z milliy armiyasi yo„q edi. Buxoro shahri va respublikaning 
boshqa yirik shaharlarida joylashtirilgan qizil askar qismlari batamom 
Markaziy qo„mondonlikka bo„ysunar, Buxoro Respublikasi rahbariyatining 
buyruqlariga quloq solmas edi. Bundan tashqari Respublikaning ko„pgina 
korxona va idoralarida ish olib bomvchilaming aksariyati ovmpo millatlariga 
mansub mutaxassislar edilar. Birgina misol: Buxoro Xalq Sho„ro