O'zbekiston tarixi
«Muloqot» jumali, 1992-yil, 3^-sonlar, 12-bet
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
«Muloqot» jumali, 1992-yil, 3^-sonlar, 12-bet. 2 «Muloqot» jumali, 1992-yil, 3-4-sonlar, 13-bet. 586 Marks nomli jamoa xo„jaligida g„o„zalami samolyotda defoliasiya qilayotgan uchuvchi «adashib» zaharli ximikatlami Andijon viloyatining Bo„z tumanidagi «Yangi turmush» jamoa xo„jaligi dalalarida mehnat qilayotgan aholi ustiga sepib yuboradi. Mazkur «adashish» oqibatida 28 fuqaro 1 zaharlanib kasalxonaga yotqizilgan edi. Samarqand viloyatining Jomboy tumanidagi «Kommunizm» jamoa xo„jaligining 15-sonli brigadasida 8 kishi paxta dalasida o„tkazilgan defoliasiyadan zaharlanib 1983-yil 12-sentabr kuni kasalxonaga yotqizilgan va ulardan bir kishi - T. Turopova o„sha kuniyoq jon bergan 2 . Aholining ommaviy sur‟atda ximikatlardan zaharlanishi 1985-yilda Farg„ona viloyati Buvayda tumanining K.Marks nomli jamoa xo„jaligida 3 ham sodir boigan edi. 0„zbekiston ekologiyasi buzilishining ikkinchi sababi bu suvga boigan munosabat bilan bogiiqdir. Sovet hukumatining ochko„zligi, Amudaryo, Sirdaryo, Chirchiq, Zarafshon daryolari suvlaridan hisob-kitobsiz foydalanish oxir- oqibatda Orol fojiasini keltirib chiqardi. Ayniqsa, Amu va Sirdaryoga 1960- yildan keyingi 20-30 yil davomida kollektor - zovur, sanoat va kommunal xo„jaliklaming tashlandiq va zaharlangan suvlarini oqizishlari bu fojiani yanada kuchaytirdi. Shu davrda Orolning suv haj mi 60 foizdan ortiq kamaydi, uning quruqlikka aylangan sathi 2 million gektami tashkil etadi. Havoga, yerga sochilayotgan tonnalab qum-tuzlar Orolbo„yi atrofida ham jonli, ham jonsiz tabiatni halokat yoqasiga keltirib qo„ydi. Aholi dengiz atrofidagi o„z makonlarini tashlab ketishga majbur boidi. Masalan, Mo„ynoq tumanida aholi 50-yillarga nisbatan ikki barobar kamaygan. Orol fojiasi tufayli o„simlik va hayvonot dunyosi ham halokatga mahkum etildi. 1970-yillardan keyingi davrda faqat Amudaryo atrofidagi qamishzorlar maydoni 7 barobar kamaydi, 50 dan ortiq ko„l 4 qurib bitdi. Ekologik qabohatning uchinchi sababi tuproq tarkibining o„zgarishidir. Tuproq tarkibining o„zgarishiga hisob-kitobsiz ishla- tilgan mineral o„g„itlaming halokatli ta‟siri ham katta boidi. Chunki mutaxassis olimlaming xulosalariga ko„ra, fosfor o„g„iti bilan birgalikda tuproqqa ftor, uran, toriy, og„ir metall tuzlar ham o„tar Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|